Samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Oddiy bulutsimonlar sinfi - Demospongia 
 
Hozirgi  zamon  bulutsimonlarining  aksariyati  shu  sinfga  mansubdir. 
Skeleti turt o’qli va bir  o’qli  spikulalar  aralashmasidan  iborat.  Keng  tarqalgan 
vakillari  yirik  sharsimon  Geodia,  och  qizg’ish  rangli  dengiz  buluti  Tethya 
kabilar.  Ushbu  bulutsimonlarning  skeletini  tashkil  etuvchi  spongin  elastik  va 
qayishqoq  tolalardan  iborat.  Bu  sinfdan  chuchuk  suvda  yashovchi  Spongilla 
ham keng tarqalgan. 
 
Ahamiyati.  Bulutsimonlarning  xilma-xil  turlari  tropik  va  subtropik 
dengiz  va  okeanlarda  keng  tarqalgan. Ularning  aksariyati  suvning  ancha  sayoz 
(500  m  gacha)  joylarida,  lekin  ayrim  turlarini  hatto  11  km  chuqurlikda  ham 
yashashi aniqlangan.  
 
Bulutsimonlar  tabiatda  va  insonning  xo’jalik  faoliyatida  amaliy 
ahamiyatga  egadir. Ular o’z  tanasi orqali  juda ko’p  miqdorda  suvni  o’tkazishi 
hamda uni mexanik va organik qismlardan tozalab turishi tufayli biofiltratorlik 
funksiyasini  bajaradi.  Bulutsimonlar  suv  havzasining ko’pgina jismlarin,  ya’ni 
o’simliklar  tanasini,  toshlarni,  suv  osti  qoyalarini,  ba’zan  mollyuskalar 
chig’anoqlariga  yopishib  oladi.  Yirik  bulutsimonlarning  poralari  suv 
hasharotlari,  qisqichbaqasimonlar,  chuvalchanglar  uchun  himoya  sifatida 

---

boshpana bo’lib xizmat qiladi. Ayrim hollarda gidrotexnik qurilmalari va yirik 
trubalarga kirib, ularni ifloslantiradi. 
 
Bulutsimonlarning  ayrim  turlari  kishilar  tomonidan  ishlatiladi.  Masalan, 
chuchuk  suv  badyagasi  tibbiyotda  ba’zan  revmatizm  (bod)  kasalligini 
davolashda,  O’rta  Yer  dengizida  ko’p  uchrovchi  gresiya  buluti  esa  yuvinish 
uchun mochalka sifatida ishlatiladi. Shishasimon bulutsimonlarning ayrimlarini 
skeletlaridan  chiroyli  bezgak    va  o’yinchoqlar  tayyorlanadi.  Bunday 
bulutsimonlar Hind okeanida, Avstraliya qirg’oqlarida, Qizil dengizda, Meksika 
ko’rfazida keng tarqalgan.