Samarqand davlat universiteti қозон миллий тадқИҚотлар технология университети

 
3.3. Issiqlik almashinish jarayonlarini modellashga misol 
“Trubada truba” tipidagi issiqlik almashtirgichda suyuqlik 
sovutiladi. Sovutiladigan va sovutuvchi suyuqlik to„g„ri oqimda 
harakatlanadi. 
Qurilmadan chiqishda issiqlik tashuvchining temperaturasi 
hisoblash va qurilma uzunligi bo„ylab temperatura profilini olish kerak.
Hisoblash uchun dastlabki ma‟lumotlar 3.1-jadvalda keltirilgan. 
3.1-jadval 
Parametrlar 
Issiqlik tashuvchi 
Issiq 
Sovuq 
Temperatura, 
0
S 
200 
35 
Hajmiy tezlik, m
3
/s 
2,3
10
-4
5,1
10
-4
Zichlik, kg/m
3
900 
1000 
Issiqlik sig„imi, J/(kg
0
S) 
3,35
10
3
4,19
10
3
Truba diametri, m 
0,01 
0,03 
Issiqlik almashgichda “siqib chiqarish-siqib chiqarish” rejimi 
amalga oshadi, shuning uchun matematik ifoda quyidagi ko„rinishga ega 
bo„ladi: 
{
Statsionar rejimda issiqlik almashgichning ishi 
 
bo„lganda issiqlik almashinishning balansi tenglamasi 
quyidagi ko„rinishni oladi: 

---

65 
{
bunda 
issiqlik almashtirgich trubaning diametri, m. 
Hisoblash qo„lay bo„lishi uchun quyidagi belgilashlar kiritiladi: 
 
Olingan (3.17) differensial tenglamalar sistemasi Eylerning sonli 
usuli yordamida yechiladi. Unga ko„ra: 
,
( 
) 
( 
) 
bunda 
i
- issiqlik almashtirgichning uzunligi bo„yicha qadam nomeri; 
issiqlik almashtirgich qurilmasi uzunligi bo„yicha integrallash 
qadami. 
3.4-rasmda issiqlik almashinish jarayonini hisoblash natijalari 
keltirilgan. 
3.4.-rasm. Issiqlik almashinish qurilmasi uzunligi
bo„ylab temperaturaning o„zgarishi 

---

66 
Ushbu matematik modelni qo„llab, temperatura, issiqlik tashuvchi va 
sovuqlik tutuvchi sarfi, qurilma o„lchamining issiqlik almashinishi 
jarayoniga ta‟sirini tekshirish mumkin.