Robert Ouen ishchilarning bolalariga birinchi maktabgacha ta'lim muassasalarini tashkil etdi, u yerda ularni kollektivizm ruhida tarbiyaladi, ularning qiziqishlarini e'tiborga olib, ular bilan ishlashda asosiy ta'lim omili sifatida o'yin va ko'ngilochar daqiqalardan foydalanildi.
Psixologlarning fikriga ko`ra, Montessori uslubi avtonomiyani va demokratizmni talab qiladi, ayrim uyatchan va beparvo bolalarga bu noqulaylik tug`diradi. Bunday bolalar birdaniga nimadir qila olmasligi, yordam so`ray olmasliklari mumkin.
O`qituvchilarning ta`kidlashlaricha, Montessori guruhlaridagi demokratik muhitdan keyin bola odatiy bolalar bog`chalari va maktablar qoidalariga amal qilishda qiyinchiliklarga duch kelmoqda.
Mariya Montessori pedagogik tizimi: Mariya Montessori yaratgan pedagogik tizim - didaktik tayyorlangan muhitda bolaning o'zini o'zi rivojlantirish tizimi .
Montessori tizimining asosiy prinsipi – Erkin va mustaqil shaxsni qadr-qimmatga ega qilib tarbiyalashdir. Bola tug'ilishdan boshlab rivojlanadi: har kuni u yangi ma'lumotlarni o'rganadi, atrofdagi dunyo bilan tanishadi va o'zini o'zi o'rganadi, o'zini o'zi yaratadi. Bolaning ongi uning atrofidagi hamma narsani shimgich kabi singdiradi. Bolaning tarbiyasi uning biologik ritmiga, individual sur'atlariga muvofiq amalga oshiriladi. Montessori tizimi bolalar uchun bir vaqtning o`zida jiddiy ish va qiziqarli o`yin, intizom va erkinlikni nazarda tutadi.
Montessori tizimi bir nechta printsiplarga asoslanadi, ularning asosiylari o'quv jarayonini o'yin shaklida qurish va bolaning mustaqil qaror qabul qilishidir. Bola topshiriqlarni o'zi bajarishga harakat qilishi kerak va u qancha vaqt davom etadi, qaysi shaklda bo'ladi, u ham bolaning o'z xohishiga ko'ra tanlanadi. Kattalar rivojlanish jarayoniga aralashmaydi, faqat yordam beradi. Bola shaxsiy rivojlanishida o'zi asosiy rolni bajaradi. Bu esa bola tug`ilganidan shaxsiy rivojlanish ehtiyojlariga egaligi bilan belgilanadi.
Ushbu metodning asosi shundaki, bolani o'z o'zini shaxsiy tarbiyalash, ta'lim olish va rivojlanishga undashdir. Bola mustaqil ichki potentsialini qo'llagan holda o'zining shaxsiyatini rivojlantirib boradi. Erkinlik va mustaqillikda bola shaxsiy rivojlanish tempi orqali dunyoni anglab yetib, o'zini hech kimga qaram emasligini his qilib, bilish va idrok etish faoliyatiga qiziqishlarini rivojlantiradi. Shu sababli pedagogning roli an'anaviy pedagogdan tubdan farq qiladi: u bolani yetaklab yurmaydi, aksincha bolaga ergashadi. Pedagog bolalarning rivojlantiruvchi muhitdagi mustaqil faoliyatlarini boshqaradi, ular uchun qiziqarli bo'lgan faoliyatlariga e'tiborlarini qaratishga yordam beradi va diqqat bilan bolalarning yutuqlarini kuzatadi. M. Montessori fikricha, pedagog «bolaning shaxsiy rivojlanishida uning ongiga” yordam beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |