Samarqand davlat universiteti maktabgacha ta’lim fakulteti

Mariya Montessori pedagogikasi 3 ta asosiy bosqichni qamrab olgan:
Birinchi davr yoki bolalikning birinchi bosqichi (tug'ilishdan 6 yoshgacha);
Ikkinchi davr yoki bolalikning ikkinchi bosqichi (6 dan 12 yoshgacha);
Uchinchi davr jinsiy va yoshlik (12 dan 18 yoshgacha).
Birinchi davr - bola tashqi sezgilarini ongsiz ravishda his qilishini va o'z his-tuyg'ularini o'z shaxsiy tajribasiga aylantiradigan tabiiy qobiliyatini tushunadi. Bolalar bu ko'nikmaga faqat 0 dan 6 yoshgacha bo'lgan davrda ega bo'lishadi.
Ushbu davrni M. Montessori 2 bosqichdan iboratligini ta`kidlaydi:
tug'ilgandan 3 yoshgacha va 3 yoshdan 6 yoshgacha.
-tug'ilgandan 3 yoshgacha bo`lgan bolaning rivojlanishi - uning hayotidagi eng muhim bosqich. Bu vaqtda ona ham, barcha yaqinlar ham bolaga imkon qadar ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo'lishlari kerak. Darhaqiqat, ushbu davrda bola ruhiyatining to'g'ri rivojlanishi uchun barcha sharoitlarni yaratib berish ham muhimdir. Asosiy sensorlik qobiliyatlari – yurish, fazoda harakat qilish, aloqa ko`nikmalarini o`rganish davridir.
-3 yoshdan 6 yoshgacha bo`lgan bolaning rivojlanishi - insoniy individuallikni qurish va bezash vaqti. “Ongni singdirish”- asta-sekinlik bilan to'plangan ma'lumotlarni ong sohasiga aylantirish va uzatish, “lingvistik, hissiy rivojlanish” davri.
Birinchi bosqichda bolaning shaxsiyatini shakllantirish jarayoni sodir bo`ladi, bu yoshda uning asosiy qobiliyatlari namoyon bo`ladi. Bu davr noyobdir. Ayni paytda bolaga o`rganish uchun to`g`ri ma`lumotni berish muhimdir. Montessori shuningdek, bolalarning nozik buyurtma bosqichini aniqladi. Kuzatishlarga ko`ra, tug`ilgandan to 4 yoshgacha bo`lgan bolalarda davom etadi. Eng yuqori nuqta 2-5 yil ichida kuzatiladi (bolaning atrofida tashqi buyurtma talab qilinadi, ob`ektlarni joylashtiradi, deyarli barcha harakatlarni amalga oshiradi). Bu davrda uning hayoti ma`lum bir tashqi va ichki ritmga bog`liq. Erta bolalik davrida, inson ruhi avvalambor elementlarga diqqatini qaratib, atrofni tanib oladi. Shuning uchun bolaning bunday davri eng muhim bosqich hisoblanadi.
Mariya Montessori harakatlarni, tilni, hissiyotlarni, ijtimoiy ko`nikmalarni va qiziqishning rivojlanish bosqichini bolalarning boshqa rivojlanish bosqichlariga o`tkazdi.