Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik

iste’mol savatchasi 650 ming so‘mni, kun ko‘rishning eng kam 
hajmi esa 800 ming so‘mni tashkil etgan
419
. 
O‘zbekistondagi ijtimoiy himoyaga muhtoj oilalarga yordam ko‘rsatish 
uchun ehtiyojmandlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar kiritilgan “
temir daftar” 
ro‘yxati 
joriy qilindi. Ro‘yxat mahalla qo‘mitalari raislari tomonidan sektor rahbarlari bilan 
birgalikda shakllantiriladi. Mas’ul shaxslar ma’lumotni “temir daftar”ga elektron 
shaklda sakhovat.argos.uz saytida elektron imzo kaliti yordamida kiritadilar. 
“Temir daftar”ni yuritishda kam ta’minlangan oilalarning besh toifasi belgilandi: 
1) mehnatga layoqatsiz va surunkali kasalligi bor oila a’zolarining 
mavjudligi; 
2) yolg‘iz, keksa, beva va kam ta’minlangan, shuningdek, qarovga muhtoj 
fuqarolardan tashkil topgan oilalar; 
3) besh va undan ko‘p bolali oilalar; 
4) koronavirus pandemiyasi munosabati bilan kiritilgan karantin choralari 
natijasida ishini va daromad manbayini yo‘qotgan fuqarolar hamda qaytib kelgan 
mehnat migrantlari; 
5) kambag‘al, yordamga va moddiy qo‘llab-quvvatlashga muhtoj oilalar. 
Zamonaviy O‘zbekistonda “temir daftar” iborasi qarz majburiyatlarini 
hisobga oladigan vosita sifatida xalq kundalik hayotida mustahkam o‘rnashgan. 
Qarzdorlarni “temir” hisobga olish zarurati ko‘proq qishloq joylarda, odamlar 
vaqtincha pul’siz bo‘lganida va do‘kondan oziq-ovqat mahsulotlarini qarzga 
olishganida paydo bo‘lgan. Sotuvchi “temir daftar”da aynan qanday mahsulotlar va 
umumiy qancha miqdorda qarz olinganligini yozib olgan va qishloq aholisi hosil 
yig‘ib olingandan keyin yoki sharoit yaxshilangan vaqtlarda qarzni qaytargan. 
Qarz qaytarilganidan so‘ng, sotuvchi qarzni o‘chirib tashlagan. 
Ehtimol, “temir daftar” ning qarzlar daftarchasi sifatida paydo bo‘lgani kabi, 
ushbu ro‘yxatning nomi hozirgi vaqtda ko‘rsatilayotgan moliyaviy yordam 
kelajakda soliq to‘lovchilar uchun soliq yukiga aylanishiga ishoradir.