Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik

Qonunlar va qoidalar.
Ba’zi hollarda, ijtimoiy ishchilar qonunlar, siyosat 
va qoidalarga bo‘ysunmaslik kerak, deb ta’kidlashdi, chunki aniq natija zarar 
etkazishi mumkin. Masalan, bir qator holatlarda, ijtimoiy ishchilar mahalliy 
qonunchiliklarga bo‘ysunmaslikni tanladilar, agar bu holatlar inson huquqlarini 
himoya qilish bo‘yicha mahalliy organlarga xabar berilsa, bola katta xavfga ega 
deb hisoblaganligi sababli, suiiste’mol qilish to‘g‘risida xabar berish paytida 
hokimiyatni xabardor qilishni talab qiladi. Ijtimoiy ishchilarning aksariyat qismi 
bunday qonunbuzar-liklarni joiz deb hisoblamasalar ham, ba’zilari boshqa axloqiy 

---

327 
tamoyillar, qonunlar yoki qoidalarga zid bo‘lsa ham, mijozning farovonligini 
himoya qilish uchun har qanday harakatlar qabul qilinadi, deb hisoblashadi. 
Denonsatsiya.
Qonun yoki muassasa siyosatini buzgan ijtimoiy ishchilar 
ushbu qonunbuzarliklar to‘g‘risida xabardor bo‘lgan hamkasblariga ma’lum yukni 
yuklaydilar. Do‘stlik hissi, professional sadoqat va ularning mavqeyi va obro‘siga 
tahdid ba’zi amaliyotchilarni o‘z kasbidagi huquqbuzarliklarni aniqlashdan ehtiyot 
bo‘lishlariga olib keladi. Kasbiy jihatdan asossiz xatti-harakatlar yoki 
hamkasblarining noto‘g‘ri amaliyoti to‘g‘risida dalillarni olgan ijtimoiy xodimlar 
o‘z kasbi va mijozlari, hamkasblari, agentligi va o‘zlarining martaba xavflari 
oldidagi majburiyatlarini diqqat bilan tortib olishlari kerak. 
Cheklangan resurslarni taqsimlash.
Ijtimoiy ishdagi doimiy muammo-bu 
ijtimoiy ehtiyojlarga etarli bo‘lmagan resurslarni taqsimlash zarurati. Bunday 
manbalarga oziq-ovqat ta’minoti, uy-joy, ba’zi dasturlarni amalga oshirish uchun 
mablag‘lar, reabilitatsiya dasturlari uchun to‘lov yoki patronaj xizmatlari uchun 
vaqt kiradi. Ijtimoiy ishchilar kam manbalarni taqsimlashning turli mezonlariga 
ega. Ba’zi hollarda, ular tenglik prinsipidan foydalanadilar, resurslarni teng 
qismlarga bo‘lishadi (masalan, pul yoki ishchilarning vaqti) yoki mijozlarga 
yordam so‘rash yoki shaxsiy resurslar uchun malakasini olish uchun teng 
imkoniyat (birinchi navbatda birinchi xizmat). Ba’zi hollarda, mijozlar uchun teng 
imkoniyatni ta’minlash uchun lotereya o‘tkazilishi mumkin.
Ijtimoiy ishchilar uchun yana bir mezon ehtiyojga asoslangan. Ko‘pgina 
dasturlarning strategiyasi birinchi navbatda ularga eng muhtoj bo‘lganlarga 
xizmatlarni ko‘rsatishdir. Biroq, yana bir strategiya-o‘tmishda adolatsizlik yoki 
kamsitishlardan aziyat chekkan odamlarga ustuvor ahamiyat berish. Ushbu tamoyil 
ijobiy harakat dasturlarining asosini tashkil etadi.