Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti

Qutblanuvchanlikning dispersion formulasi
Lorents-Lorens formulasining

(1)

O’ng tomoni ham chap tomoni ham ta‘sir etuvchi maydonning chastotasiga bog’luq. Demak qutblanuvchanlik maydon chastotasiga bog’liqdir. Bundan tashqari qutblanuvchanlik ossilyator chastotasiga ham bog’liq. Shu bog’liqlikni topish uchun elektronni garmonik оssilyator deb qarab uni tenglamasini dipol momentlari orqali yutilishni hisobga olib yozamiz

(2)

buni yechimini

Bu yechimini differensiyalab Р^, Р^ o’rniga qo’ysak.

(3)

(4)

(5)

(3) bilan (5) ni solishtirsak.

(6)

- xususiy chastotasi.

j- yutilishni harakterlovchi kattalik.

i- mavxum son.

bilan bir-biridan juda katta farq qilsa  j bo’ladi.

Demak qutblanuvchanlik maydon chastotasiga bog‘liq ekan.

III.XULOSA

Xulosa qilib aytganda,Kvant chuqurlikni lazerga aylantirish uchun uni elektronlar kiruvchi va chiqib ketuvchi ikki kontaktga ulash lozim. Kontakt orqali elektron o‘tkazuvchanlik zonasiga kirgan elektron sakrab, o‘tkazuvchanlik zonasidan valent zonasiga o‘tadi va ortiqcha energiyasini kvant, ya'ni elektromagnit to‘lqin shaklida nurlantiradi. Keyin valent zonadan boshqa kontakt orqali chiqib ketadi. Kvant mexanikasida nurlanish chastotasi (5) shart bilan aniqlanishi ma'lum. Bu yerda Es1, E v1 mos holda o‘tkazuvchanlik zonasi va valent zonadagi birinchi energetik sathlar energiyasi.

Kvant chuqurliklar asosidagi lazerlar oddiy yarim o‘tkazgichli lazerlarga qaraganda qator afzalliklarga ega. Ularga quyidagilarni kiritish mumkin: genera­tsiyalanayotgan lazer chastotasini boshqarish imkoni, optik nurlanishda befoyda so‘nishning kamligi, invers zichlanishni hosil qilish elektron gazlarda osonligi tufayli kam tok talab qilinadi va ko‘proq yorug‘lik beriladi. Shu tufayli ularning foydali ish koeffitsienti 60 foizgacha etadi.

Hozirda ham kvant chuqurliklar asosida lazerlar tayyorlash bo‘yicha dunyoning ko‘pgina laboratoriyalarida keng qamrovli ishlar olib borilmoqda. Aynan tolali-optik aloqada qo‘llanilayotgan lazerlar yaratishdagi xizmatlari uchun 2003 yili rus olimi J. Alfyorovga Nobel mukofoti berilgan edi.

.