Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti

2.4. Spinli va optik qutblanishlar.

To’lqinlar optikasi muhitning sindirish ko’rsatkichi uchun

(1)

(2)

formulani bergan.

Elektromagnit to’lqin nazariyasi (3) formulani beradi. va n muhitning makroskopik kattaligi deb olamizda bizning asosiy vazifamiz shu kattaliklarning molekulaning mikroskopik kattaligi bo’lgan qutblanuvchanlik bilan bog’lashdan iborat. qutblanuvchanlik.

Buning uchun birinchi -holda juda siyraklashgan gaz olib uni elektr maydoniga kiritamiz. Bu gaz molekulalari orasidagi o’zaro ta‘sir juda kuchsiz, gaz juda siyrak shu sababli molekulalarga ta‘sir qiluvchi tashqi maydon shu elektr maydon kuchlanganligining o’zidan iborat. Bu maydonni biz E bilan belgilaymiz. Bu maydon ta‘sirida muhit qutblanadi. Qutblanish kattaligi maydon kuchlanganligiga proporsional.

= (4)

P-qutblanish, dielektrik singdiruvchanlik (kirituvchanlik).

N₁- 1 cm³ hajmdagi muhitning qutblanuvchanligi.(zarralar soni)

Shuning uchun biz qutblanuvchanlikni quyidagicha yozamiz.

(5)

bu bitta molekulaning qutblanuvchanligi yoki dipol momenti ham deyiladi.

(5) elektr maydoniga kiritilgan gazning qutblanuvchanligi.

Elektrostatik induksiyadan

(6)

(6) va (5) сhidan

(7)

(8)

(3) ga asosan (8)ni yozish mumkin.

(9)

(8) bilan (9) muhitning makroskopik kattaligi bilan uning molekulasining xossalarini bog’lovchi formula. (8 bilan 9 dan )

(10)

o’rtacha qutblanuvchanlik.

Siyrak gaz ishini hisobga olsak

(11)

-қутбланувчанлик бевосита молекула хоссаларини характерлаб унинг электрон булути ўлчамига боғлиқ. Қутбланувчанлик ҳажм бирлигида ўлчанади. Яъни бундан