Samarqand davlat universiteti fizika fakulteti

Bu holda magnitlanish noldan farq qiladi, ya’ni modda magnitlangan holatda bo‘ladi. Atom magnit momentlarining tashqi maydonda oriyentasiyasiga bog‘liq bo‘lgan magnitlanishning bu turiga paramagnetizm deyiladi.
Paramagnetikning temperaturasi qanchalik yuqori bo’lsa, atomlarning issiqlik harakati shunchalik kuchli, muayyan maydonda ularning joylashishi shunchalik kuchsiz, ya’ni magnitlanish shunchalik kuchsiz bo’ladi. Shuning uchun paramagnetiklar qiziganda ularning magnet qabul qiluvchanligi kamayadi.
Atomning magnet momenti ning tashqi magnet maydon yo’nalishiga proyeksiyasining o’rtacha qiymati quyidagiga teng bo’ladi:

Bu yerda - atomga ta’sir qilayotgan maydon kuchlanganligi, T-absolyut temperature, k –Bolsman doimiysi. Moddaning hajm birligidagi atomlar soni n orqali belgilaymiz. Unda hajm birligidagi magnet momenti

Boshqa tomondan , bunda - magnet qabul qiluvchanlik. Barcha paramagnetiklar juda kuchsiz magnitlangani uchun deyish mumkin.

Bunda

Modda

Kislorod

Alyuminiy

Platina

Temir xlorid

Asosiy qism

1. Modda qachon paramagnit holatda bo’ladi? Ma’lumki, elektronlar bilan to’lmagan qobiqqa ega bo’lgan atom (yoki ion) kompensatsiyalanmagan magnit momentga ( ) ega bo’ladi. Bunday atomlarga misol qilib kechikib to’ladigan ichki elektron qobig’iga (masalan, 3d(TGM)-,4d-,5d-,4f(KYeM)-,5f- va hokazo) ega bo’lgan o’tkazuvchan metallarning atomlarini va tashqi electron qobig’ida toq sondagi elektronlar mavjud bo’lgan boshqa atomlarni (masalan, ishqoriy mеtаllaр, Al va hokazo) ko’rsatish mumkin. Shunday atomlardan tashkil topgan moddalar (metallar) paramagnetiklar hisoblanadi.

Magnit momentga ega bo’lgan erkin atomlardan tashkil topgan sistema magnit maydoniga kiritilmaganda atomlarning magnit momentlari,issiqlik harakati tufayli, turli yo’nalishlar bo’ylab tartibsiz yo’nalgani uchun sistema magnitlanmagan bo’ladi. Chunki, sistemadagi atomlar magnit momentlarining o’rtacha vektor yig’indisi nolga teng bo’ladi. Agar sistema magnit maydoniga kiritilsa, har bir atomga (boshqacha aytganda, uning -siga) maydon tomonidan, o`zining yo`nalishi bo`ylab buradigan, quydagi (bizga elektr va magnetizm kursilan ma`lum bo`lgan) kuch momenti ta’sir qiladi (1-rasm).
(1)
Bunda tashqi magnit maydonining induksiyasi,
Bu moment ta’sirida atomlarning magnit momentlari maydon yo’nalishi bo’ylab burilib pretsessiya harakatini qiladi. Natijada sistema magnitlanib qoladi. Shunday qilib, aromlarning magnit momentlari, bir-biriga bog’liq bo’lmagan holda, tashqi magnit maydon ta’siri ostida maydon bo’ylab burilishi natijasida sistemaning magnitlanish hodisasiga paramagnetizm deyiladi.