Samarqand davlat tibbiyot instituti

Klinik manzarasi
 
gemotransfuziya tugatilganidan 20-30 minut 
o’tgach o'zini namoyon qiladi (holsizlik, tana haroratining ko‘tarilishi, 
bradikardiya, bosh og'rig‘i va bel sohasida og‘riq). Shunday asoratlarning 
sababi ommaviy ravishda ajralib chiqadigan pirogen, vazoaktiv va 
komplement faollashtiruvchi moddalar, ko‘proq leykositlarning parcha-
lanish mahsulotlari hisoblanadi. 
Davolash.
 
Gemotransfuziyadan keyingi nogemolitik reaksiyalarni 
davolashda antigistamin vositalar, yurak-qon tomir vositalari, narkotik 
analgetiklar, zaharsizlantiruvchi va shokga qarshi suyuqliklardan faol 
foydalanish talab qilinadi. 
Shunday holatlarning oldini olish uchun bemorga tegishli umumiy 
ma’lumotlarni o‘zidan so‘rab to’liq yig‘ish, donorni individual tanlash 
talab qilinadi. Gemotransfuziyadan keyingi reaksiyalarning oldini olish 
uchun serologik laboratoriyalarda limfositotoksik sinama va bemor qon 
zardobi hamda donor leykositlarining o‘zaro leykoagglutinatsiyasi orqali 
tekshirib ko‘riladi. Bemor o’zi haqidagi ma’lumotlarda ko‘p martalab 
gemotransfuziya o’tkazilganligi va takroriy homiladorlik mavjud 
bemorlarda anemiyani davolash uchun leykosit, trombosit va boshqa 
plazma hamda immunoagressiv hujayrali omillardan xoli bo’lgan 
transfuziya tavsiya qilinadi. 
v) 
Allergik 
reaksiyalar. 
Sabablari
. 
Allergik 
reaksiyalar 
organizmning turli immunoglobulinlarga nisbatan sensibilizatsiyasi bilan 
bog’liq. Immunoglobulinlarga nisbatan antitanachalar qon, plazma va 
kriopresipitat kabilarni quyishdan keyin shakllanadi. Ayrim hollarda 
ushbu antitanachalar muqaddam gemotransfliziya olmagan va homilador 
bo’lmagan shaxslarda ham uchraydi. 
Klinik manzarasi
. 
Allergik reaksiyalarning og’irligi turlicha 
bo’lishi mumkin — yengil darajadan tortib to anafilaktik shokgacha. 
Allergik reaksiyalar yuzaga kelganida eshak yemi, Kvinke shishi va 

---

O’quv qo’llanma 
98 
bronxospazmlar kuzatiladi. Anafilaktik shok patogenezida asosiy rol 
“antigen - antitanacha”
reaksiyasiga tegishli bo‘ladi. Bunda qon tomirlar 
devorlarini shikastlantirib, shishlar hosil qiluvchi va arterial bosimning 
keskin ravishda tushib ketishi bilan kuzatiladigan biologik faol moddalar 
ajralishi yuzaga keladi. Shuningdek, bronxlar silliq mushaklarining 
spazmi ham kuzatiladi. Bemor bezovtalanib, nafas olish qiyinlashishidan 
shikoyat qila boshlaydi. Ko’zdan kechirganda teri qoplamlari 
giperemiyasi, ko’rinadigan shilliq pardalarda sianoz, akrosianoz, sovuq 
ter, hushtakli nafas olish, yurak tonlarining bo‘g‘iqligi, o‘pka shishi 
kabilar kuzatiladi.