Samarqand davlat tibbiyot instituti. Mavlyanov f. Sh., MAVLYANOV Sh. X., Xayitov u. X. Tibbiyot kasbiga kirish

Yotoq yaralarning uchrash joylari 
 
O’tirgan holatda 
Yonbosh holatda 
Orqa holatda 
kuraklar 
dumg’aza 
Qo’ymich 
bo’rtmasi 
tovon 
Oyoq panjalari 

---

90 
 
 
 
 
 
 
Yotoq yaralar darajalari: 
 
№
SIMPTOMLARI 
1
Terida yo’qolmaydigan qizil dog’lar
2
Sidirilgan teri 
3
Terining namlanishi yiring hosil bo’lishi bilan
4
Terida quruq nekrotik o’choqlarning hosil bo’lishi
5
Suyaklar zararlanishi
 
Profilaktika usullari: 
• bosim, ishqalanish, siljishni kamaytirish; 
• to’laqonli ovqatlanish va shaxsiy gigiyenaga rioya qilish; 
• teri ta’sirlanishini kamaytirish; 
• terini parvarishi - terini toza va ozoda saqlash; 
• terini namgarchiligini kamaytirish;
• siyish va axlat qilishni nazorat qilish. 
 
Yotoq yaralarni davolash usullari: 
• zararlangan sohada qon aylanishini maksimal darajada tiklash; 
• nekrozga uchragan to’qimalarni ko’chishiga yordam berish; 
• yarani tez bitishi va tozalanishiga erishish 
Quloq suprasi 
Yelka bo’g’ini 
Tirsak bo’g’ini 
Son-chanoq bo’g’imi 
Tizza bo’rtmasi 
Bichilish joylari 
To’piq
Ensa
Kurak
Tirsak
Dumg’aza
Qo’ymich 
bo’rtmalari
Tovon

---

91 
 
DESMURGIYA BOG’LOVLАR HАQIDАGI TА’LIMOT 
 
«Bog’lov» so’zi ikki xil ma’noda ishlatiladi. Bu so’zning keng ma’nosi 
davolash maqsadida yaraga yoki tananing bironta qismiga ma’lum bir muddatga 
malham singdirilgan mato qo’yilib, uni ushlab turuvchi bog’lovni anglatadi. Ba’zi bir 
kasalliklarda bog’lov qo’yishdan maqsad biror sohaga baravar tekis bosimni vujudga 
keltirish, badanning biror qismini tortib turish yoki uni qimirlatmasdan tutib turishdan 
iboratdir. 
Shunday qilib, bog’lov deganimizda biz turli usullar bilan yaraga malham 
qo’yilgan matolarni tutib turadigan, ma’lum sohaga doimiy bosimni vujudga 
keltiradigan, badanning biror qismlarini qimirlatmay turadigan yoki tortib turadigan 
hamda ularga qulay sharoit yaratib beradigan vositalarni tushunamiz. 
Bog’lovlar va ularning turi, bog’lovlardan foydalanish va bog’lash qoidalarini 
o’rgatadigan ta’limot - desmurgiya deb ataladi. 
Bog’lovni to’g’ri bog’lab qo’yish maqsadga to’la muvofiq bo’lishi kerak: 
qimirlatmaydigan bog’lov, badanning og’riq qismini haqiqatdan ham qimirlamasligi, 
tortib turadigan bog’lov to’g’ri tortib turishi lozim, bosib turadigani badanning og’riq 
qismini yetarli darajada va baravar bosib turishi shart, odatdagi bint bilan bog’lash 
bog’langan yarani va bemorni bezovta qilmasligi bilan bintni oz sarf qilib bog’lash, 
matosini yaxshi tutib turishi lozim. 
Qo’llanilayotgan moddalarga qarab bog’lovlarni ikki guruhga bo’lish 
mumkin: yumshoq va qattiq bog’lovlar. Birinchi guruhga - yopishqoq matoli 
(plastir), yelimli, uchburchak ro’molli, sirtmoqli va bintli bog’lovlar, ikkinchi 
guruhga - taxtakachli, oxorli, ganchli bog’lovlar kiradi.