Samarqand davlat meditsina instituti biologik kimyo kafedrasi Biologik kimyo 2-kurs biologik membranalar

Ion nasosining to‘la bir siklidagi ishi tufayli hujayralararo suyuqlikka (tashqariga) 3 ta Na+, teskari tomoniga – ichka-riga (sitozolga) 2 ta K+ ioni o‘tadi.

• Ion nasosining to‘la bir siklidagi ishi tufayli hujayralararo suyuqlikka (tashqariga) 3 ta Na+, teskari tomoniga – ichka-riga (sitozolga) 2 ta K+ ioni o‘tadi.

Na+, К+ насоси

• Na+, К+ насоси
• Ҳужайраларнинг плазматик мемб-ранасига жойлашган шу насос-нинг иши туфайли цитозоль билан ҳужайралараро суюқлик ўртасида ионлар концентрацияларининг фарқи юзага келади.
• Масалан, мушак тўқимасидаги ионлар конц. (ммоль/л)
• Ҳужайра ичида: Na+ -13; К+-150
• Ҳуж.ташқ.: Na+ -120; К+-5

Irsiy mikrosferotsitar gemo-litik anemiya kasalligida eritrotsitlar tug‘ma nuqsonli bo‘ladi. Ularning membranasi ionlarni normaga ko‘ra ko‘proq o‘tkazadigan bo‘ladi.

• Irsiy mikrosferotsitar gemo-litik anemiya kasalligida eritrotsitlar tug‘ma nuqsonli bo‘ladi. Ularning membranasi ionlarni normaga ko‘ra ko‘proq o‘tkazadigan bo‘ladi.

Kalsiy nasosi (Sa2+ - ATFaza)

• Ca2+ - ATFaza ayrim hujayra-larning membranalarida Sa2+ ionlarini ATF energiyasi hisobiga konsentratsiya gradi-yentiga teskari yo‘nalishda olib o‘tadigan nasoslar.

Hujayra tashqarisi suyuqligi-da [Sa2+ ] ichkarisidan ancha yuqori.

• Hujayra tashqarisi suyuqligi-da [Sa2+ ] ichkarisidan ancha yuqori.
• Masalan, qon plazmasida
• 3 mmol/l; eritrotsitlarda 0,001 mmol/l dan ortiq. Bu tafovutni shu nasosning ishi tufayli saqlab turiladi
• .

Н+ - АТФаза (протон насоси)

• Н+ - АТФаза (протон насоси)
• Ayrim hujayra ichidagi membrana-larda proton nasoslariga o‘xshab ishlab turadigan transport ATF-azalar bor.
• Ular N+ - ionlarini membrana orqali haydab, o‘tkazib beradi. Bunda ham N+ ionlari kons. farqi (rN), ham elektr potensiallari farqi yuzaga keladi. Ular jami bo‘lib proton elektrokimyoviy potensialini hosil qiladi (ΔµH+- ni hosil qiladi).