|
Kim Si Sip Seulda hukmronligining o'ninchi yilida, ya'ni Yevropa taqvimiga ko'ra 1435 yilda konfutsiy olimining kambag'al oilasida tug'ilgan.Ular u haqida aytishlaricha, u besh yoshidayoq ierogliflarni bilgan va adabiy tilda she'r yozishni bilgan - xanmun, bir kuni qirol Sejong qarindoshlari "ilohiy" deb atagan bolaning ajoyib qobiliyatlari haqida eshitgan. yoshlik", uni saroyga taklif qilishni buyurdi va uning iste'dodiga ishonch hosil qilib, mukofot sifatida ellik dona eng yaxshi ipakni buyurdi.Sovg'a bola ko'tarib bo'lmaydigan darajada og'ir edi va hamma uning nima o'ylab topishini kutardi. Bola esa indamasdan, barcha bo‘laklarni bir-biriga bog‘lab, shoh sovg‘alarini orqasidan sudrab saroydan chiqib ketdi.Shoir hayotidan boshqa, haqiqiyroq faktlar ham ma'lum: onasi erta vafot etgan, otasi doimiy kasal bo'lgan, yosh Kim do'stlarsiz yashagan, faqat kitoblar bilan muloqot qilgan. O‘n uch yoshida u saroy maktabiga, so‘ngra monastirga, to‘g‘rirog‘i, Chingvan monastiri qoshidagi maktabga yuboriladi.Qirol Sejong hukmronligi (1419-1450) koreys madaniyatining yorqin gullab-yashnashi bilan ajralib turdi. 1444-yilda milliy koreys alifbosi ixtiro qilindi va bu ona tilidagi adabiyotning mustahkamlanishi va rivojlanishiga katta hissa qo‘shdi. Shu bilan birga, metall turi to'rt marta quyildi va bosib chiqarish texnologiyasi yaxshilandi. Feodal davlatning hukmron tabaqasini yangban - dvoryanlar sinfidan bo'lgan harbiy va fuqaro amaldorlari tashkil etgan. Yangbanlar asosan yer egalari boʻlib, Koreyaning deyarli barcha ekin yerlariga egalik qilishgan. Ular xitoy adabiyotida tarbiyalangan, bolalikdan ular konfutsiy axloqiy me'yorlari va jamiyatdagi insoniy xulq-atvor qoidalaridan ilhomlangan. Koreyaning tog'lari va vodiylarida uzoq vaqt sayr qilish uning she'rlarida o'z aksini topgan ko'plab yangi taassurotlar olib keldi. Birinchidan, Kim Si Sip Goryo davrida Koreyaning qadimiy poytaxti - Songdo (hozirgi Keson) shahriga jo'nab ketadi. 1457 yilda Sejo yosh Tanjonni o'ldirgandan so'ng, shoir davlat lavozimlaridan haydalgan bir necha do'stlari bilan Geumxva grafligida yolg'izlik izlaydi, tabiat qo'ynidagi oddiy kulbada yashaydi. Ular birgalikda yangi qirol haqida satira yozadilar. Ammo asta-sekin uning hamfikrlarining shijoati soviydi va ular turli yo'nalishlarda tarqalib ketishadi. Kim Si Sip yana yolg‘iz o‘zi yo‘lga chiqadi va Gvanso provinsiyasi (hozirgi Pyongando) tog‘larida kezib yurib, uni odamlar olamidan ajratib turuvchi chuqur tubsizliklar va baland cho‘qqilar haqida she’rlar yozadi. Tabiat go‘zalligidan zabt etilgan shoir o‘zini “go‘zal manzaralarga tashna” inson deb e’lon qiladi. U uzoq vaqtdan beri go'zalligi bilan mashhur bo'lgan joylarni ziyorat qiladi. Pag‘yon o‘chog‘ida tubsiz gurzi bor, u tabiatning ulug‘vorligini aks ettiradi, she’rlarida an’anaviy fantastik obrazlar – yo uxlab yotgan ajdaho, yo motam va yig‘layotgan tog‘ ruhlari, yo tashvishli suv parilari namoyon bo‘ladi. Tabiatga madhiyalar orasida - Koreyaning uzoq o'tmishi haqida to'satdan aks ettirilgan chiziqlar. Baliqchi uzoq vaqtdan beri uyini qayiqqa almashtirgan, sovuq va yomg‘ir bambuk soyabon ostida kirib bormoqda... Shoirning hayotiy va badiiy nozik eskizi o‘zidan oldingi Du Fu va Bo Ju-yining iztiroblar haqida yozgan she’rlarini eslaydi. oddiy odamlarning so'nggi bo'lagini shafqatsizlarcha tortib olgan amaldorlarning tovlamachiliklari haqida. Biroq, Kim Si Sip she'riyati manzarali, tafakkur va xotirjamdir. Shoirning Kvanssoga safari chog'ida yozgan she'rlariga so'zlagan so'nggi so'zlari dunyoviy shov-shuvlardan ajralgan bunday kayfiyatni qamrab oladi: sof qashshoqlikda o'zlarining yuksak intilishlarini saqlab qolish uchun. Bu so'zlar ikkita munosabatni birlashtiradi: o'ziga xos tafakkur va o'z-o'zini singdirish bilan buddist-daoist va konfutsiy - davlat sohasida faol ishlashga chanqoq, yuqori ijtimoiy intilishlarni talab qiladi, chunki "yuqori intilishlar" atamasi konfutsiycha atamadir. Kvanssodan keyin 1460-1462 yillarda Kim Si Seop Kvandong (hozirgi Gangvondo provinsiyasi) atrofida aylanib yurdi va yana “o‘n yillik sayohatda tuflisini kiygan” yolg‘iz sargardonning she’rlarini yozdi. Koinot unga faqat tog' qushlarining qo'shig'i eshitiladigan ulkan bo'sh sumkadek ko'rinadi. Unga odamlarning dunyoni o'zgartirishga bo'lgan barcha urinishlari behuda bo'lib tuyuladi va u "Jingwei qushini masxara qilaman" she'rini yozadi. Op dengizni yopish uchun tumshug'ida yer ko'targan kichik qush haqidagi qadimiy afsonani yaxshi biladi. Uzoq Sharqdan kelgan boshqa yozuvchilar uning qat'iyatini maqtashdi va Kim Si Seup uning qat'iyatini kulgili va bema'nilik, "o'z go'shtini behuda o'ldirish" deb biladi. Lekin u she’rlarining ko‘p qismini ona tabiatiga bag‘ishlaydi. Agar o‘sha davrda o‘rnatilgan adabiy odob-axloq qoidalariga amal qilgan holda, uning ko‘plab salaflari va zamondoshlari qo‘shni Xitoyning go‘zalliklarini kuylagan bo‘lsa, Kim Si Sip Koreya va Xitoyni qarama-qarshi qo‘yib, o‘z vataniga hamdardligini bildiradi. – Yurtimiz bir chetga qiyshayib, dengizlar bilan siqilgan bo‘lsa-da, undagi tog‘lar, daryolar musaffo va go‘zal. Atrofda olijanob odamlar orzu qiladigan manzaralar bor. Bir paytlar Konfutsiy to‘qqiz koreys qabilasi orasiga joylashmoqchi bo‘lgan, hozir esa xitoyliklar: “Men Olmos tog‘larini o‘z ko‘zim bilan ko‘rishim uchun Goryeo mamlakatida tug‘ilishni istardim”, deb yozadi Kim Si Seup gazetasida. Gvandongga sayohat haqidagi she'rga keyingi so'z.
O‘shandan beri go‘zallikni Xonamdan izlayapman.
U erda, to'siq orqasida, apelsinlar sariq ...
Va yana u yurtning ideal o‘tmishini she’r bilan aks ettiradi, ajdahoga aylanib, baland osmonga cho‘zmoqchi bo‘lgan qarag‘ay haqida yozadi;
shoirning oyog‘ini tosh “chaqish”idan asraydigan tuflisi uchun etikdo‘zga rahmat. Ba’zan misralar ishlamay, yo‘lovchi xafa bo‘ladi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
