Samarqand davlat chet tillar instituti tarjimonlik fakulteti


Badiiy nutqning ifoda vositalari



Download 494 Kb.
bet7/24
Sana18.02.2023
Hajmi494 Kb.
#912610
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   24
Bog'liq
c63e7592-0fad-44b8-996e-ed6ad977ec14

1.3. Badiiy nutqning ifoda vositalari

Ma’lumki, so’z tilning asosiy birligi va uning badiiy vositasining sezilarli elementi sanaladi. Nutq ifodaliligi, avvalombor, so’z bilan bog’langan.


Badiiy nutq ifoda vositalariga troplar (obrazli, ko’chma ma’nodagi so’zlar) va stilistik figuralar (obrazli iboralar) kiradi.Troplarning qo’llanilishi badiiy nutqda yangi ma’noli yangi birikmalar yaratadi, fikrning yangi bo’yoqlari bilan



18


nutqni boyitadi, ma’lum bir hodisaga so’zlovchi uchun kerak bo’lgan fikr bo’yog’ini, uning ma’nosini xabar qiladi, va uni hodisa baholashiga uzatib beradi.

Quyidagi troplarning ko’rinishini farqlaymiz: sodda (o’xshatish, epitet) va murakkab (metafora, metonimiya, sinekdoxa, allegoriya, kinoya, mubolag’a, litota, perifraz va boshqalar)


Badiiy matndagi so’z - bu alohida bir dunyo. Badiiy so’z - voqelik, atrofdagi dunyoning o’zgacha idrok etilishiga bo’lgan individual-mualliflik munosabatining ko’zgusidir. Badiiy matnda o’zining aniqliligi - metaforik, o’zining haqiqati esa badiiy ochilish; kontekst orqali yuzaga chiquvchi so’zning butun funksiyasi o’zgaradi: «Xohlardimki yagona bir so’zda / Men o’z g’am va a’lamlarimni to’kib tashlashni….» (G.Geyne). Badiiy matndagi metaforik fikrlar atrofdagi dunyoning


individual idrok etilishi bilan bog’langan. San’at - bu shaxsiyatga bo’lgan muallifning o’z fikrining ifodasidir. Metaforalardan bizni hayajonga soluvchi obraz yaratuvchi adabiy ma’no to’qiladi va badiiy asarning obrazi bizga hissiy ta’sir o’tkazadi. So’zlar qo’shimcha ma’nolar, stilistik bo’yoqlar oladi, badiiy adabiyotni o’qiy turib, atrofimizni o’rab oladigan o’zgacha dunyoni yaratadi. Nafaqat badiiy, balki og’zaki va so’zlashuv nutqida ham nutqning ishonarliroq, hissiyroq, obrazliroq bo’lishi uchun barcha ifoda vositalaridan hech o’ylamasdan foydalanamiz. Nutqimizning o’ziga xos ifodaliligini metaforalar beradi.





Download 494 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish