Samarqand davlat chet tillar instituti I. Tuxtasinov, N. Isakulova, B. Kulmatov bolalar pedagogikasi

4.5-rasm. Zamonaviy darslik modeli [28; 80-b.]
Bosma shaklda
Kirish. Darslikning kirish qismida fanning jamiyat va tabiatdagi o‘rni, roli va metodologik asosi, maqsadi, vazifalari va yechimini kutayotgan muammolari, boshqa fanlar bilan bog‘liqligi, bo‘lajak mutaxassisning kasbiy faoliyatidagi ahamiyati haqida ma’lumotlar, fanga tegishli soha yoki ishlab chiqarishning zamonaviy taraqqiyoti yoritilishi talab qilinadi. Kirishning oxirida fan bo‘yicha umumiy o‘quv maqsadlari keltirilishi kerak. O‘quv maqsadlari oldindan ko‘zlangan yakuniy ta’lim natijalari tavsifidir. Umumiy maqsadlarida ta’lim oluvchi egallashi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma, malakalar haqida umumiy tasavvurni beradi. Kirish tushunarli va qisqa bayon etilishi lozim.
Darslikning ikkinchi qismi quyidagi afzalliklar va imkoniyatlariga ega:
darslikning ikkinchi qismi ochiq tizim bo‘lib, o‘qituvchi istalgan paytda yangi o‘quv materialini va so‘nggi yutuqlarini kiritish imkoniyatiga ega;
ta’lim oluvchining mustaqil bilim olish, izlanish va ijodiy ishlash qobiliyatlarini rivojlantirishga o‘z – o‘zini baholashga imkoniyat yaratiladi;
murakkab obektlar, jarayonlar va hodisalar haqida animatsiyalar orqali real tasuvvur hosil qildiradi;
elektron topshiriqlar va testlarining ko‘p variantiligi, ko‘p darajaliligi va xilma – xilligini ta’minlaydi;
o‘rganilayotgan materialni ko‘rish, eshitish va emotsional xotiralarga ta’sir qilish yo‘llari bilan yetkazish orqali tushunishni yengillashtiradi;
Kompyuterli qo‘llab – quvvatlashlardan foydalanib, o‘quv predmetining mohiyatiga diqqatni jalb etgan holda ko‘p sondagi ma’lumotlarni va topshiriqlarni qarab chiqish va ko‘proq amaliy masalalar yechishga va topshiriqlarni bajarishga imkon yaratadi.
Darsliklar yangi avlodining yaratilishi, o‘quv jarayoniga joriy etilishi – talaba va o‘qituvchi faoliyatini uyg‘unlashtiruvchi model sifatida namoyon bo‘lishi lozim.
Oliy ta’lim darsliklarining yangi avlodi yuqoridagi talablarga javob berishi, o‘qitish maqsadlariga erishishda barcha funksiyalarni bajarishi, talaba yetarli bilim, ko‘nikma va malakalarni egallashlari uchun umumiy topshiriqlar tizimiga ega bo‘lishi, rivojlantiruvchi va o‘z – o‘zini nazorat qilish komponentni qamrab olishi; mazmuniy tuzilmasi talabalarning mustaqil bilim olish faoliyatlarini boshqarishga yo‘nalitirilgan bo‘lishi kerak [28; 81-b.].
Vazirlar Mahkamasining “Uzluksiz ta’lim tizimi uchun davlat ta’lim standartlarini ishlab chiqish va joriy etish to‘g‘risida”gi 1998 yil 5 – yanvardagi 5 – sonli qarori asosida ishlab chiqilgan [28; 82-b.].