Samarqand davlat arxitektura qurilish instituti

Sog„lomlashtiruvchi suzish va suv o„yinlari 
Suzish va suv o„yinlari, quyi va havo chiniqishlari bilan kompleks musobaqalar 
asab, nafas olish, yurak tomir, xazm qilish tizimlari funksiyasi va tuzilishida, 
shuningdek harakat apparati, qon tarkibida ijobiy o„zgarishlarni keltirib chiqaradi. 
CHo„milish va suzish vaqtida suv va tashqi faktorlarning muntazam tasiri 
organizmda barqaror ko„nikish reaksiyalarini ishlab chiqaradi bu markaziy asab 
tizimiga, u orqali butun azolar va tizimlar funksiyalariga ijobiy tasir ko„rsatadi. 
Gidroaerobika jismoniy mashqlarni suvda bajarishdir. 
Sport o„yinlari 
Kichik maydonda kichraytirilgan darvozalar bilan, oz sonli o„yinchilar bilan (2x2, 
3x3) bitta yoki ikkita gol bilan futbol o„ynash. Ko„p gol urgan komanda g„olib 
hisoblanidi. 
Ip tortib oz sonli ishtirokchilar (2x2, 3x3) bilan voleybol yoki badminton o„ynash. 
Har bir yo„qotilgan to„p uchun raqib guruxga ochko beriladi.O„yin 8 ta to„p 
yo„qotishgacha o„ynaladi. 
Jismoniy mashqlarning turli ko„rinishlari bo„yicha musobaqalar 
Daraxt shohida kim ko„p tortiladi: boshlang„ich holat yotishdan bir minut 
davomida gavdasini ko„tarish; yotgan holda qo„llarni bukib yozish; tosh ko„tarish. 
Milliy va harakatli o„yinlar 
Dam olish vaqtida “Oq tol”,”Oq suyak”,”Oq terakmi, ko„k terak”, kabi o„yinlarni 
o„ynash tavsiya etiladi. 
Dam olish kuni turistik sayohat 
Dam olish kuni turistik sayohat qilish jismoniy tarbiyaning keng tarqalgan 
tiklanish (reakratsion) shakillaridan biridir. Uning asosiy vazifasi o„quv, mehnat 
faoliyatidan charchash hissini bartaraf etish, ish qobiliyatini tiklash. 
Turistik sayohatda mushaklar nasosi faol harakat qiladi, natijada vena qoni va 
limfatik suyuqlik tez yurishadi va ularning oziqlanishi , modda almashuvi faollashadi. 
Jismoniy yuklama kunlar soni (1-2 kun) bir kunda o„tilishi lozim bo„lgan masofa, 
yuklama xajmi, xarakat tezligi, olib o„tilishi lozim bo„lgan yuk og„irligi bilan 
reglamentlashtiriladi. 10-20 
km
masofada harakat tezligi 4 5 
km/coat
, dam olish 
oralig„i 10- 15 minut, yo„l yurish vaqti 45-50 minut bo„lishi tavsiya etiladi. 

---

42 
Harakat reglamentlashtini shunday tuzish kerakki, yo„lning katta qismini dam 
olish joyigacha yurib o„tish kerak, harakatni qorong„u tushishidan bir soat oldin, tunda 
uxlash uchun joy tayyorlash uchun to„xtatish lozim. 
Turistik sayohat vamologik tarbiyaning keng tarqalgan shaklidir. Turistik sayoxat 
talabalarning harakat sifatlarini rivojlantiruvchi tasir ko„rsatadi, chidamliligini 
oshiradi, kuchiga kuch qo„shadi, aqliy va jismoniy mehnat qobiliyatiga yaqqol 
tiklovchi tasir ko„rsatadi. 
Turizmning rivojlantiruvchi va harakatli o„yinlar bilan uyg„unlashganda oshadi. 
Turizmda yuklamaning bir me‟yordagi inten-sivligi bo„sh tayyorlangan talabalarni 
ham jalb etishga imkon beradi.