Samaraqand davlat universiteti

Fitbol (katta diametrli to`plar mashqlar)
Fitbol. Ingliz tilidan tarjima qilingan bo`lib, «sog`lomlashtirish uchun xizmat qiluvchi to`p» degan ma`noni anglatadi.
Fitbol mashg`ulotlari paydo bo`lishiga ko`p vaqt bo`lgani yo`q. Tibbiy maqsadlar uchun ular 1950 - yilning o`rtasidan foydalanishni boshladilar. 1955da Bazele (Shveytsariya) vrach fizioterapevt Syuzann Klayin Fo - Gelbax bolalar miya yarim paralijini davolash uchun mashg`ulotlarda fitbolni qo`lladi.
1989 yildan beri amerikalik fizioterapevt Joan Pozner - Mayer tayanch-harakat tizimining shikastlanishidan keyin bemorlarni tiklash uchun fitbollardan foydalanishni boshladi. Fitbol usuli dunyo bo`ylab qabul qilingan sog`liqni saqlash ta`lim tizimi (fitness) bo`yicha to`plardan foydalanishning barcha mumkin bo`lgan jihatlarini qamrab oladi.
Mashqlarni qo`llashdan asosiy maqsad tayanch-harakat tizimini mustahkamlash, mushak to`g`ri rivojlanishini yaratish, bo`g`imlarda harakatlanishni yaxshilash, bolaning intellektual va hissiy-irodaviy sohasini rivojlantirish uchun maqbul shart-sharoitlarni yaratishdir.
Koptoklarda mashqlarni yuqori tezlikda bajarish mushaklarning tonusini oshiradi va hissiy quvnoq ranglar bolalarda charchoqning yoqimsiz hislarini kamaytiradi. To`pning elastik xususiyatlari tayanch - harakat tizimiga zarba yukini kamaytiradi. Jismoniy mashqlar paytida yurak urish tezligi daqiqada 130-150 marta uradi. Bolalar bilan mashg`ulotlar uch qismdan iborat: tayyorgarlik (qizdirish) mashqlari (5-6 min), asosiy qism (12 - 20 min) va bo`shashtiruvchi, tiklovchi mashqlar (2 - 3 min).
Aksariyat mashqlar dastlabki holatni to`p ustida o`tirgan holda amalga oshiriladi. Mashg`ulot vaqtida bolalarni to`p ustidan yiqilmasligi uchun doimiy kuzatish talab etiladi.
Fitboll-gimnastika majmuasi tarkibi
10-jadval