Самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ветеринария факултети

7.Қўзғалиш трансформасияси. 
Импулслар нерв марказига етиб 
келганидан кейин марказ уларнинг ритми ва кучини ўзгартириб бошқа 
импулсларига айлантира олишига 
трансформасия
дейилади. 
Масалан
: марказга якка таъсирот келганида марказдан жуда кўп жавоб 
импулсларини чиқаради ва марказ кучли импулсларни кучсизроқ, кучсиз 
импулсларни еса кучлироқ қилиб ўтказади.
8.Марказда қўзғалиш ўтишининг осонлашиши.
Ниҳоятда кучсиз 
таъсирот марказ қўзғалувчанлигини ошириб, таъсиротни марказ орқали 
ўтишини осонлаштиради. Ресепторлар қўзғалиб, М.И.Н орқали импулслар 
марказга тез ва бирин-кетин келади ва олдиндаги ҳар бир импулс кейинги 
импулснинг марказ орқали ўтишини осонлаштириб рефлектор актни тўла 
рўѐбга чиқаради. 
9.Йўл очиш ҳодисаси.
Бирор марказнинг иш ҳолатида бўлиши 
иккинчи марказнинг қўзғалувчанлигини ошириб, бу ҳодисага 
марказнинг 
ўзаро йўл очиш хусусияти
дейилади. 
Масалан
: ит терисини озгина қашиласак, ит ҳеч қандай сезиларли 
реаксия ҳосил қилмай, шу қашилашни кучли товуш таъсироти билан 
ўтказгандан кейин итда қашилаш рефлекси рўѐбга чиқади.

---

497 
10.Қўзғалиш иррадиасияси.
М.Н.С сининг маълум бир жойида ҳосил 
бўлган қўзғалиш шу жойда тўхтаб қолмасдан, балки қўшни марказларга ҳам 
кенг тарқалиши 
иррадиасия
дейилади, яъни бир рефлектор реаксиянинг 
ҳосил бўли-шида миянинг чегараланган қисми иштирок етмай М.Н.С сининг 
ҳамма қисми у ѐки бу даражада иштирок етади. Марказга келаѐтган таъсирот 
кучи кучли бўлса, қўшни марказлар кенг қўзғалиб, кўплаб рефлектор 
реаксиялари ҳосил бўлади. Лекин, қўзғалишнинг М.Н.С сида тарқалишига 
синапслар, тормозловчи айрим нейронлар тўсқинлик қилса, мия 
ҳужайраларини чарчашдан сақлайди.