Самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ветеринария факултети

Мияда қон айланишининг фарқи.
Мияда ҳам мавжуд бўлган барча қон томирларидан доим қон ўтиб 
туради. Мия тўқималари кислород етишмаслигига энг сезгир. Мияда 
коллатерал қон айланиш вужудга келмайди ва мия қон томирларида 
анастомоз (кўприкча) йўқ. Шунинг учун ҳам мияда инсулт ҳосил бўлиб, 
миядаги турли марказлар фаолиятини бузади (фалажланиши, кўр бўлиш ва 
хакозо). Мияга 5-6 дақиқа кислород бормаса мия ўз функциясини 
бажараолмайди. Натижада организм ҳалок бўлади, яъни ўлади. Ўлимнинг 
асосий белгиси нафас олиш ва юрак уришини тўхташи билан 
характерланади. Ҳайвон ѐки инсон ўлганда энг аввал мия тўқимаси кис-
лород етишмаслиги туфайли ўлади. Шунинг учун ҳам тирилтириш учун 
аввало мия тўқимасини тиклаш керак, агар мия тўқимаси тикланса ундай 
одамни тирилтириш мумкин. Шунинг учун ҳозир клиникада одамларни 
қайта тирилтириш лабораториялари мавжуд. Тирилтириш учун 5-10 дақиқа 
давомида тирилти-риш зарур чунки мия тўқималари 10 дақиқа ичида ўлади. 
(Тирилтириш учун юрак фаолияти нормал бўлиши зарур). 
ТАЙЁРЛАНИШ УЧУН САВОЛЛАР. 
 
 
Қон айланиши деб нимага айтилади?
 
 
Турли қон томирларида қоннинг босимини турлича бўлиши қандай 
 
сабабларга боғлиқ? 
 
Турли ҳайвонларда қон босими қандай аниқланади?
 
 
Вена қон томирларида қонни ҳаракатга келтирувчи омилларни айтинг?
 
 
Артерия пулсини қандай аниқлаймиз ва у қандай ҳосил бўлади?
 

---

277 
 
Вена пулсини қандай аниқлаймиз ва у қандай ҳосил бўлади?
 
 
Капиллярларнинг физиологик аҳамиятини тушунтиринг?
 
 
Қон томирлар тонусини бошқарилишини тушунтиринг?
 
 
Турли органларда қон айланишини фарқини тушунтиринг?