Самарқанд давлат архитектура қурилиш

13.1. Strategiyani qo’llab – quvvatlaydigan madaniyatni
shakllantirish. 
Har bir kompaniyada o’ziga xos madaniyat paydo bo’ladi. Har bir 
kompaniya o’zining faoliyat falsafasiga, qaror qabul qilish prinsiplariga, 
harakat dasturiga, xulq-atvoriga, ish tajribasiga va individuallikka ega. 
Masalan, “Wal–Mart” kompaniyasi 
madaniyatining asosini iste’molchilar 
talablarini qondirishga va xarajatlarni 
pasaytirishga 
intilish, 
tejamkorlik, 
g’oya almashish uchun ichki va tashqi 
kengashlardan foydalanish, savdo nuqtalariga menejerlarning tashrif 
buyurishini odat tusiga aylantirish, xaridorlar bilan muloqotda bo’lish va 
xodimlar takliflarini to’plash kabilar tashkil qiladi. 
13.1.1. Kompaniya madaniyatining ahamiyati. 
Ko’pchilik 
menejerlar 
o’z 
tajribasiga asoslanib e’tirof etadilarki, 
tashkilot madaniyati – bu tashkilot 
strategiyasini muvaffaqiyatli amalga 
oshirishni ta’minlovchi yoki unga 
qarshilik ko’rsatuvchi muhim omildir. 
Kompaniya 
madaniyati o’zida
qadriyat-larini, 
ishonchlarini, 
an’analarini, ishlash uslubini va 
ichki ishlab chiqarish muhitini 
mujassam etadi.
Mustahkam madaniy an’ana-lar 
va 
strategiya 
bilan 
mada-
niyatning mosligi bu faoliyat 
natijalarini 
yaxshilash 
maq-
sadida 
qo’llaniladigan kuchli 
ta’sir etish vositasidir. 

---

402 
Kompaniya strategiyasi aks ettiradigan g’oya, maqsad va uslublar uning 
madaniyatiga mos kelishi yoki mos kelmasligi mumkin. Kompaniya 
strategiyasi uning madaniyatiga mos kelmasa, strategiyani amalga 
oshirishda muammolar paydo bo’ladi. Mustahkam madaniy an’analar 
uzoq muddatli ijobiy natijalarga erishishni ta’minlaydi.
Agar kompaniyaning madaniyati uning strategiyasiga qarama-
qarshi bo’lsa, madaniyatni imkoni boricha tezkorlik bilan o’zgartirish 
lozim. Strategiya bilan madaniyat o’rtasidagi ixtilof qancha sezilarli 
bo’lib, uzoq davom etsa, bu hol kompaniya rahbariyatini strategiyani 
amalga oshirish yo’lidagi urinishlarini yo’qqa chiqaradi.
Strategiya 
bilan 
madaniyatning 
mosligi 
ijrochilarga 
ikki 
yo’nalishda ijobiy ta’sir etadi: 
1.
Ishlab chiqarish muhitida madaniyat strategiyani muvaffaqiyatli 
amalga oshirish talablariga to’liq javob beradi, kompaniyalarda 
faoliyatlarni bajarish jarayonida xodimlarning o’zaro ta’sirlarini va 
norasmiy qoidalar tizimsini ta’minlaydi. Mos madaniyatga 
asoslangan xulq-atvor rag’batlantiriladi, teskarisi esa jazolanadi. 
Strategiya va madaniyat tarqoq bo’lgan kompaniyada ildiz otgan 
qadriyatlar va falsafa strategiyani qo’llab quvvatlamaydi: 
strategiyani 
muvaffaqiyatini 
ta’minlovchi xulq-atvor bilan 
madaniyat œrtasida ixtilof vujudga keladi. 
2.
Strategiyani tadbiq etishga yordam beradigan mustahkam an’analar 
insonlarni o’z qobiliyatidan unumli foydalanishga undaydi: ushbu 
madaniyat tuzilmani va insonlar uchun yo’nalish sifatida 
me’yorlarni hamda qadriyatlar tizimsini shakllantiradi: u xodimlar 
bilan kompaniyaning yaxlitligini ta’minlaydi. 
Natijada quyidagi muhim vazifa yuzaga keladi: tashkilot 
madaniyatini shakllantirishda strategik rejani tadbiq etish talab qilinadi.