Самарқанд давлат архитектура қурилиш

Bozorning nisbiy ulushi
Yuqori <1,0 Past >1,0 
 
Rasm 8.2. Tashkilotning buyurtma portfelidagi bizneslarning 
hozirgi va kelajak vaziyati. 
Kompaniya biznesining 
hozirgi holati 
Kompaniya biznesining 
kelajak holati 
Yulduzlar 
Muommoli 
bolalar 
Itlar 
Sog’in 
sigirlar 
Voz 
kechish 
Voz kechish 
Yuqori 
(iqtisodiyot-
dagidan 
yuqori) 
Past 
(iqtisodiyot-
dagidan past) 
T
ar
m
oq
n
in
g
 
o’sish
 te
zli
gi
 

---

264 
 
Tarmoq jozibadorligi – korxonaning kuchli 
tomonlari matrisasi. 
BKG o’sish-ulush matrisasining ayrim kamchiliklarini tuzatishga 
imkon beradigan usulni GE (General Elektric) kompaniyasi konsalting 
firmasi «Mc Kinsey and Company» bilan hamkorlikda ishlab chiqdi. GE 
o’zining yuqori diversifikatsiyalashgan portfelini tahlil o’tishga 
urinishlari tarmoqning uzoq muddatli jozibadorligiga va kuchli tomonlar 
korxonaning raqobatbardoshligiga asoslangan ikki o’lchamlik to’qqizta 
kvadratdan iborat matrisani yaratishga sabab bo’ldi. Ikkala o’lcham ham 
bitta omilni emas, bir necha omillarni o’zida mujassam etadi. 
Tarmoqning 
uzoq 
muddatli 
jozibadorligi 
o’zida 
bozorning 
o’lchamini va o’sish tezligini, 
texnologik 
talablarni, 
raqobat 
keskinligini, tarmoqqa kirish va 
chiqish to’siqlarini, mavsumiy va 
siklik omillarni, kapitalga ehtiyojni, 
tarmoqda paydo bo’layotgan xavf-xatarni va imkoniyatlarni, tarmoqning 
foydalilik darajasini, ijtimoiy va ekologik omillarni va tartiblashtirish 
imkoniyatlarini 
o’zida aks ettiradi. Tarmoq jozibadorligining 
formallashgan 
ko’rsatkichiga ega bo’lish uchun kompaniyani 
boshqarishda va diversifikatsiya strategiyasida tutgan o’rnini va 
ahamiyatini etiborga olgan holda tanlab olingan omillarning og’irligi va 
ahamiyati aniqlanadi. Omillarning og’irliklari yig’indisi 1,0 ga teng 
bo’ladi. Tarmoq jozibadorligining o’lchangan reytingi har bir omil 
bo’yicha uning og’irligiga ko’paytirish orqali topiladi. Bunda omillar 
og’irligi shkalasi 1dan 3gacha yoki 1dan 10gacha o’zgaradi. Masalan, 
bozorning tarmoq jozibadorligi omillardan «bozor o’lchami va uni o’sish 
prognozi» omilining o’lchangan reytingi 0,75, ushbu omilning reytingi 
5ni, uning og’irligi 0,15ga ko’paytirish orqali topiladi. 
Korxonaning 
kuchli 
tomon 
raqobatbardoshlikning 
boshqa 
omillarini sonli ifodasini topish uchun ham ushbu yondashuvdan 
foydalaniladi.