Salimjon buriyev, dildora maxkamova, vafabay sherimbetov ekologiya va atrof muhit muhofazasi

6.2. Biogeotsenozlar mahsuldorligi 
Mahsuldorlik 
deganda  mahsulot  ishlab  chiqarish  qobiliyati  tushuniladi. 
Biotsenozda birlamchi va ikkilamchi mahsulotlar ajratiladi. Birlamchi mahsuldorlik  
produtsentlar  tomonidan  anorganik  moddalardan  hosil  bo‘lgan  mahsulot 
hisoblansa,  konsumentlar  va  redutsentlar  mahsuli  ikkilamchi  hisoblanadi. 
Shuningdek,  yalpi  birlamchi  mahsulot  va  sof  birlamchi  mahsulotlarga  ajratiladi. 
Yalpi  birlamchi  mahsulot  ma’lum  vaqt  oralig‘ida  o‘simliklar  tomonidan  hosil 

---

65 
 
qilingan  hamda  nafas  olishda  sarf  bo‘lgan  va  geterotroflar  tomonidan 
o‘zlashtirilgan  mahsulotlardan  iborat  bo‘ladi.  Agarda  yalpi  mahsuldorlikdan  nafas 
olishga  sarf  bo‘lgani  chiqarib  tashlansa,  birlamchi  mahsuldorlik  qoladi.  Sof 
birlamchi  mahsuldorlik  esa  nafas  olishga  sarf  bo‘lgandan  so‘ng  geterotrof 
organizmlar hayotini o‘tkazish uchun qolgan mahsulotdir.