Сайланма. Шукур Холмирзаев. 1-жилд шукур холмирзаев


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд



Download 5,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet80/124
Sana14.06.2022
Hajmi5,82 Mb.
#668123
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   124
Bog'liq
True

САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
бир оз сескандим, чунки ичкари зах, у ерда иесикдан кочган илон-чаёнлар куп булиши мумкин. Лекин 
мен шу тобда дунё топган телбадек хдяжонда эдим. Билинар-билинмас куриниб турган зинага оёк 
босишим билан пастга тушиб кетдим, зиналарни хам кучма кум босган экан. Серрайиб туриб колдим. 
Бир оздан кейин узун гор ичи ёриша бошлади. Ён-веримга караб, кохинлар шам урнатиб куядиган 
токчаларни курдим. Икки кадам босиб, яна тухтадим. Мендаги сесканиш куркувга айлана бошлаган эди. 
Шунда горнинг турига тикилиб, унинг нарёгдаги тешигидан тушаётган нурни курдим, хийла енгил 
тортдим. Энди шошмай, эхтиёткорлик билан хамда бемалол мулохаза килиб, олга жилишим мумкин 
эди. Жилдим. Дарвоке, будданинг хайкалидан колган унг кулини профессор Массон мана шу ердан 
топмаганми? Ибодатхонанинг уртасидан топилди, дейилди-ку? Нега кулини! Гавданинг бошка кис-ми 
каерда? Бу ибодатхонадаги хаёт VII асрларда суниб, араблар боскинидан кейин бу ер тамом кумиб 
ташланган. Шунда бир неча мусулмони комил кириб, хайкални синдириб ташлаган-да. Нима хам булиб, 
кули колган будда... Назаримда, хозир оппок, Римдан келтирилган коришмага ганч аралаштириб 
ясалган будда рупарамда бир кулини олдинга чузиб тургандек туюлди. Хаёлан унга тикилдим: ха, 
будла, лекин Хиндистон бутларидан фарк килади, бунинг чехрасида инсоний ифода бор, бу инсонга 
якин будда! Буни шу ерлик, шу юртлик усталар ясаган ва унга инсоний киёфа беришга акллари етган. 
Мен худди буддага тегиб кетишдан курккандек, четдан утдим. Муюлишга етганда, деворларнинг хамон 
кизгиш эканига эътибор килдим. Ана, анави ер чизилган, учирилган. У кимнинг сурати булди экан? 
Бошида темир калпок, кулогида сирга? Анави кийиклар. Бу кандай ёзувлар экан? Ха-а, буниси кушон 
ёзуви булса керак, харфлари китобларда курганимдек: бир-бирига уланиб кетган «о»ларга ухшайди. 
Анави ёзув санскрит булса керак. Униси араб ёзуви. Уткинчилар колдирган бу ёзувларни шубхасиз. 
Горнинг бу тешигидан тепага чикиб олдим. Галати холда эдим, шод булиб шод эмас, гамгин булиб 
гамгин эмас... Чамаси, мен асрлар давомида тараккий килган антик санъатимни окибатда бадавий 
лашкарлар топтаб, йук даражага келтирганини уйлаб, гижинар эдим. Лекин айни чокда санъатпараст 
халким кейинчалик фотихдарнинг тазйикига хам карамай узи яратган кошоналари, тилсиз-забонсиз 
геометрик чизиклар, буёклар уйинида уз калбини изхор этиб колдиргани кунглимга тасалли берарди. 
Ахир Бухоро, Самарканд, Хива миноралари, улар безакларида инсон образи йук деб ким айта олади?! 
Тепанинг уркачига чикиб утирдим. Кашандалик хумори: чекдим. Амунинг нари сохилларига бокдим. 
Кузада сув олиб кетаётган афгон аёлларини курдим, кумлок сохилдаги шахар чегарасига тикилиб, уша 
юртдаги Х,иротни, Навоий кабрини эсладим. У юртда колиб кетган миллионлаб узбекларнинг хозирги 
хаёти хакида уйладим. Кейин у ёкка тескари караб утириб олдим: мен каршимдаги мана шу шахар 
кабристонини, минг йилларнинг изи колган гушани курмокчи булиб келдим-ку? Гарангсиб 
утирарканман, куёшнинг ботаётганига хам парво килмасдим: котиб утиргим келарди. Нимага? Утмиш 
учун мотам тутганими? Ё... бугун эрталаб хафа булганимданми? Билмайман. Шунда бирдан офтоб 
ботиб кетди-ю, мени хайратга солиб, коронгилик чукди, бирдан осмонда юлдузлар чаракдаб куринди. 
Ха, бу юртда шундай: куёш ботдими, коронгилик тушади.
Кетиш керак эди. Турдим. Пастга тушдим. Кетяпман. Лекин бир неча кадам босгач, назаримда бу 
ерни бутунлай ташлаб кетаётгандек булдим. Дастлаб жахдим чикди, «яна кайтиб келаман!» дедим. 
Лекин шу пайт тиззамгача кумга ботиб, орка тарафимдан шамол эсаётганини пайкадим. Сергакланиб 
кетдим: Афгон шамол и?! Бунаканги шамол Узбекистоннинг хеч бир ерида булмайди хисоб, хатто 
Куконда хам. Бу шамол турганда, гох бир-икки кунлаб, гохо соатлаб давом этади. Термиз осмонини 
кизил кум булути босади. Одамлар уйлари деразаларини бекитиб олишади, шунда хам у тирикишлардан 
кириб, тишлар орасида гижирлайди; куппа-кундуз куни машиналар чирокларини ёкиб, зурга юради. 
Кум кучади, шафкат билмайдиган кучиш бошланади. Беш-ун кадам босиб, яна тухтадим. Йук, уткинчи 
шабада экан, утиб кетди. Лекин унинг дахшати кунглимда колди. Вайроналарга якинлашиб бордим. 
Бойкуш куп экан. Бойкуш хам куш-да дейман. Узимни овутаман. Булмади. Шунда чолдеворлар ичи тун 
хашаротларининг турли-туман овозларига тулиб кетди-ю, тиззаларим титраётганини сездим...
Бир неча дакикадан кейин мен кочиб борардим. Мени, теваракни куршаган тун вахми, улик 
шахарнинг вахимаси, уни макон килган бойкушу хашаротлар, илонлар-чаёнлар оркамдан таъкиб этар... 
утмишим, хар сатрини китоблардан кузимни турт килиб укиган ифтихорбахш утмишим мени таъкиб 
этар, мени вафосизликда айблаётгандек булиб, оркага тортаётганга ухшар эди. Лекин мен кочиб борар 
эдим. Каерга кочаётганимни йулга чикиб, уткинчи таксига утирганимдан кейин сездим; нимагадир чарм 
уриндикка ястаниб, унинг юмшок суянчикларини силадим, нима учундир нукул шофёрни галга тутдим:



Download 5,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   124




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish