Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

6.9-rasm. Mitoxondriyadan sitozolga atsetil qoldiqlarining 
o ‘ tkazilish¡. T a’sir etuvchi fermentlar: 1 
- sitratsintaza; 2 - translokaza;
3 - sitratliaza; 4 - malatdegidrogenaza; 5 - malik-ferment.
Atsetil-KoAdan malonil K oAning hosil b o 'lis h i— y o g ‘ kislotalari 
biosintezining boshqaruvchi reaksiyasidir.
Y o g ‘ kislotalari sintezining 1 -reaksiyasi - atsetil-KoAning 
malonil- K oA ga aylanishidir. Bu reaksiyani katalizlovchi ferment 
(atsetil- KoA-karboksilaza) ligazalar sinfiga kiradi. U kovalent 
bogTangan biotin saqlaydi. Reaksiyaning birinchi bosqichida ATF 
energiyasi hisobiga CG , biotin bilan bogdanadi, 2-bosqichda C O O ‘ 
atsetil- K oA ga o tkaziladi va m alonil-KoA hosil bo'ladi:
Atsetil-KoA-karboksilaza fermentining faolligi y o g ‘ kislotalari 
smtezidagi boshqa reaksiyalar tezligini belgilaydi. M alon il-K oA
hosil bo Igandan so ng y o g ‘ kislotalar sintezi multiferment kompleks - 
palmitoilsintaza yordamida boshqariladi. Bu ferment 2 protomerdan 
tashkil topgan bo‘ lib, ulaming har biri domen tuzilishiga va turli 
katalitik faollikka ega boMgan 7 markazga ega. Bu kompleks ketma- 
ket yog kislota radikalini 2 uglerod atomiga uzaytiradi, ularning 
donori m alonil-KoA bo‘ ladi. Bu kompleks ta’ siri natijasida palmitin 
kislota hosil bo ladi, shu sababdan bu ferment palmitoilsintetaza deb 
atalgan.
Birmchi reaksiya - atsetiltransatsilaza markazidagi sistein tiol 
g ‘ ruhiga atsetil-KoA atsetil g ‘ ruhini o ‘ tkazish (6.10-rasm).
151

---

HS"Q
H S - О
j 
у -
A t s e t il- K o A
H S
' I ^ H S - K o A
o
Q
H S
2
l'-'M a lo n il-K
H S - K o A
C H , - C - S
C H ,- C H = C H - C - S
Ö 6 £