|
qiymatda katta qabul qilinadi.
Parmalar normal, chuqur parmalash uchun va maxsus bo’ladi
.
Yirik seriyali va yalpi ishlab chiqarishda parma-zenker, parma-razvyortka, parma-
zenker-razvyortka kabi o’qiy asboblar qo‘llaniladi.
Parmalashda, zenkerlashda va razvyortkalashda asbobning o‘tish yo‘li ishlov
beriladigan teshik uzunligi, asbobning
kesib olish uzunligi va kesib chiqish uzunliklari
yig‘indisidan iborat bo‘ladi va ishlov berishning asosiy
vaqti
quyidagicha aniqlanadi:
11.1-rasm Yaxlit materialda teshikka ishlov berish
8
IT
a
kvalitet bo’yicha aniqlikdagi teshikni parmalash ;
10
IT
б
kvalitet bo’yicha aniqlikdagi teshikni parmalash;
1- parmalash, 2- zenkerlash, 3- dastlabki razvyortkalash, 4- tozalab razvyortkalash
]
[
0
1
мин
i
S
n
l
l
l
a
чик
кес
bu yerda
0
l
— ishlov beriladigan teshik uzunligi, mm;
кес
l
— asbobning kesib olish
uzunligi, mm;
чик
l
— parmaning kesib chiqish uzunligi, mm.
Vertikal parmalash dastgohlarida ko‘p shpindelli kallaklar yordamida parmalash,
zenkerlash, razvyortkalash va rezba kesish mumkin.
Ko‘p shpindelli kallaklarni buraluvchi stolli parmalash dastgohlarida qo‘llash juda ham
qulay bo‘ladi. 11.1-rasmda buraluvchi stolli dastgohda teshiklarga uch shpindelli kallakda ishlov
berish sxemasi ko‘rsatilgan. Unda to‘rtta patron bo‘lib, uchta patronda ishlov berilayotgan
vaqtda bitta patroni detalni almashtirishga xizmat qiladi; shuning uchun yordamchi vaqt faqat
stolni 90° burashga, shpindellarni keltirish va olib ketishga sarflanadi xolos.
Yalpi va yirik seriyali ishlab chiqarishda turli (avtomobilsozlikda, traktorsozlikda va
boshqalarda) detalning turli tomonlaridagi sirtlarda joylashgan ko‘plab sondagi teshiklarini bir
paytdagi ishlov berish uchun maxsus ko‘p shpindelli parmalash kallaklari qo‘llaniladi. Masalan,
traktor dvigatellari silindrlari blokini avtomatik liniyada ishlov berishda 17, 22 va 30 shpindelli
parmalash kallaklari qo‘llaniladi.
Tayyorlanishi qimmat bo‘lgan maxsus parmalash dastgohlari, ko‘pincha, maxsus
almashtiriluvchi parmalash kal-laklariga almashtiriladi, ularni ishlov beriladigan detaldagi
teshiklarning joylashishiga qarab oson o‘rna-tish mumkin. Bunday kallaklar yordamida
detalning turli tomonlarida joylashgan teshiklarga ishlov berish mumkin. 11.1-rasmda agregatli
dastgohlarda maxsus ko‘p shpindelli kallaklarni qo‘llashning turli variantlari ko‘rsatilgan: 1—
kallak gorizontal holatda; 2 — ikki (yoki uch) ta kallak detalning ikki (yoki uch) tomonidan
parmalash uchun; 3 — qoziqsimon taglik yordamida burchak ostida parmalash uchun kallakning
joylashishi; 4 — bir yoki ikkita kallakning burchak ostida joylashishi; 5 — kallak vertikal
holatda; 6 — bitta kallakning gorizontal va boshqasining vertikal parmalash uchun joylashishi.
Teshiklarni yupqa (olmosli) yo‘nish. Teshiklarni toza Pardozlash, ko‘pincha, yupqa
yo‘nish usulida operatsiyaga oshi-riladi. Bu usulni juda kattatezlikda, kesishning kichik
chuqurligida va kichik surishda amalga oshiriladi.
Olmosli keskichlardan tashqari yo‘nish uchun qattiq qotishmadan tayyorlangan
plastinkali keskichlar ham, unlaniladi. Bular ham ishlov berilgan sirt g‘adir-budirligigiga va
aniqligiga nisbatan yaxshi natijalarni beradi. Olmosli yo‘nuvchi dastgohlarning konstruksiyasi
Mustahkam va bikir bo‘lishi kerak; shpindelg va staninalarda titrash bo‘lmasligi kerak.
YUpqa (olmosli) yo‘nish uchun kesish rejimlaridan misol keltiramiz.
CHo‘yan uchun kesish tezligi 120-150 m/min, bronza uchun 300-400m/min, babbit
uchun 400-1000 m/min, alyuminiy Krtishmalar uchun 500-1500 m/min bo‘ladi.
Surish 0,01-0,008 mm/ayl bo‘lganda, kesish chuqurligi 0,05-0,1 mm oralig‘ida bo‘ladi.
YUpqa yo‘nish quyidagi afzalliklarga zga:
1. Abraziv asboblarda ishlov berilgan jilvirlashda va xoninglashda sirtlarda uchraydigan
abraziv donachalarning yupqa yo‘nishda bo‘lmasligi.
2
.
Diametri 100-200 mm bo‘lgan teshiklarning
2
IT
kvalitet bo‘yicha o‘lcham aniqligiga
va teshiklarning ovallik va konussimonlik bo‘yicha 0,01 mmdan 0,005 mm gacha aniqligiga,
oson erishiladi.
3. Olmos yoki qattiq qotishmali plastinka bilan jihozlpngan kesuvchi asbob
konstruksiyasining soddaligi.
4. YUpqa yo‘nish natijasida
32
,
0
a
R
gacha g‘adir-budirlikda sirt hosil qilish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
