С. У. Меҳмонов, Д. Й. Убайдуллаев бюджет ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби

Асосий воситаларни тугатиш билан боғлиқ харажатлар ва уларни тугатишдан келган моддий бойликлар тўғрисида
МАЪЛУМОТНОМА

Тугатишга кетган харажатлар				Фойдаланиш мумкин бўлган нарх бўйича тугатишдан келиб тушди
иш тури	ҳужжат рақами	харажат моддаси	суммаси	ҳужжат рақами	моддий бойлик номи	коди (номенклату ра рақами)	миқдор и	нархи	сум мас и
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Жами				Жами

Ҳисобдан чиқариш натижалари

Чиқиб кетиш асосий воситаларни ҳисобга олиш варақчасида (китобида) қайд этилган.

Бош бухгалтер (бухгалтер)		имзо	имзо расшифровкаси
М.Ў.	20 йил “ ”

Қисмларга бўлинган ва демонтаж қилинган асосий воситанинг бошқа асосий воситани таъмирлаш учун яроқли бўлган барча узеллари, деталлари, материаллари, рангли ва қимматбаҳо металлари улар ҳисобга олинадиган тегишли ҳисобварақларга асосий воситаларни тугатиш комиссияси томонидан белгиланадиган эҳтимолий фойдаланиш нархи бўйича кирим қилинади. Яроқсиз узеллар, деталлар, материаллар, рангли ва қимматбаҳо металлар иккиламчи хом ашё (темир-терсак, қийқинди ёки ўтин) сифатида кирим қилинади ҳамда ташкилотнинг хоҳиши бўйича қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ишлатилади.

Тугатилиши муносабати билан асосий воситаларнинг дастлабки (тикланиш) қийматини ҳисобдан чиқарилиши 01 счётнинг тегишли субсчётлари кредитига, қолдиқ қийматини ҳисобдан чиқарилиши асосий воситанинг кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда хақиқий харажатларни ҳисобга олувчи 231, 241, 251, 261 ёки 271 субсчётларнинг дебетига, ҳисобланган эскириш суммасини ҳисобдан чиқарилиши эса, 02 счётнинг тегишли субсчётлари дебетига ёзиш йўли билан акс эттирилади.
Шартли мисол. Бюджет ташкилотининг бюджетдан ташқари ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан сотиб олинган ва дастлабки (тикланиш) қиймати 20.0 млн.сўм бўлган (015-субсчёт бўйича), мазкур давга қадар ҳисобланган эскириш суммаси 19.0 млн.сўм (025-субсчёт бўйича) ва қолдиқ қиймати 1.0 млн.сўм бўлган транспорт воситаси тугатилди.
Мазкур операция бухгалтерия ҳисобида қуйидагича акс эттирилади:
Дебет 261 субсчёт 1.0 млн.сўм;
Дебет 025 субсчёт 19.0 млн.сўм;
Кредит 015 субсчёт 20.0 млн.сўм.
Асосий воситаларни тугатилиши муносабати билан кейинчалик фойдаланишга яроқли бўлган товар-моддий заҳираларни кирим қилиниши товар-моддий заҳираларни ҳисобга олувчи субсчётларнинг дебетида ва товар-моддий заҳиралар суммасини мазкур асосий воситанинг қолдиқ қиймати доирасида 231, 241, 251, 261 ёки 271 субсчётларнинг кредитида (уни кирим қилиш манбасидан келиб чиққан ҳолда), қолдиқ қийматидан ошган сумма эса, 272 “Бошқа бюджетдан ташқари даромадлар” субсчётнинг кредитида акс эттирилади.


Мисол. Бюджет ташкилотининг бюджет маблағлари ҳисобидан қурилган ва дастлабки (тикланиш) қиймати 100.0 млн.сўм бўлган (011- субсчёт бўйича), мазкур даврга қадар ҳисобланган эскириш суммаси 98.0 млн.сўм бўлган (021-субсчёт бўйича) ва қолдиқ қиймати 2.0 млн.сўм бўлган нотурар жой биноси тугатилди ва тугатилиши натижасида қиймати 5.0 млн.сўм бўлган қурилиш материаллари олинди ва бюджет ташкилоти ҳисобига кирим қилинди.
Мазкур операцияларга қадар бюджет ташкилотининг баланси қуйидагича кўринишда бўлган (шартли қисқартирилган ҳолда):