S. Sofiyev hayot faoliyati xavfsizligi fanidan amaliy mashg’ulotlarini bajarish uchun

 
54- rasm. DP-5 rengentmetri (doza quvvatini o`lchovchi): 
1- zond; 2- tutashtiruvchi kabel’; 3- asbob shkalasi; 6- ―Rejim‖ ruchkasi (rejimni 
yo`lga solib turuvchi potentsiometr); 7- ―Sbros‖ ko`rsatishni tezda o`chiradigan 
knopka;
8- telefonlar; 9- kontrol’ preparat (beta-nurlagich). 
DP-5A, DP-5B, DP-5V asboblari minus 40° dan plyus 50° gacha 
temperaturada va 65% nisbiy namlik bo`lganda o`lchashlarni ta`minlaydi. Asbob 
zondini suvga 50 sm chuqurlikkacha tushirish mumkin. Asbobning butun 
og’irligi 7,6 kg qinsiz va qo`shimcha uskunasiz esa 2,8 kg keladi. 
Asbob jamlamasiga
ikki kamari bilan asbob qini va nazorat manba 
(strontsiy-90 va ittriy-90); uzatuvchi shtanga; akkumulyatorga ulash uchun 

---

122 
kabelli kuchlanishni bo`luvchi; element uskunalar yig’masi; telefon; hujjat, 
joylashtiradigan quttilar kiradi. 
Energiya diapazoni, 0,084 dan 1,25 Mev gacha bo`lganda gamma-nurlashlar 
bo`yicha o`lchashlar diapazoni 0,05 mR/s dan 200 R/s gacha tashkil qiladi. 
O`lchash asbobi 6 ta poddiapazonlarga ega (1-jadval). 
DP-5A, DP-5B, DP-5V asboblarining o`lchash poddiapazonlari. 
13-jadval
II-VI poddiapazonlardagi ko`rsatkichlar yuqori shkala bo`yicha olinadi va 
mos qiluvchi koeffitsientlarga (1000, 100 va h.k) ko`paytiriladi. Noldan birinchi 
ko`rsatgan raqamgacha bo`lgan bo`laklar ishchi bo`lmagan bo`laklar hisoblanadi. 
Me`yoriy sharoitda ko`rsatish xatosi ± 35% dan oshmaydi. 
Asbobning tuzilishi. Asbob o`lchov pul’ti, uzunligi 1,2 m bo`lgan yumshoq, 
kabel’ bilan ulangan zonddan va energiya manbaidan iborat. Asbobning paneli, 
qini va qopqog’i yuqori chidamli shishatolali materialdan qilingan. Asbob futlyari 
sun`iy teridan qilingan bo`lib, u ikki bo`limdan iborat: biri asbob, ikkinchisi zond 
uchun mo`ljallangan. Futlyar qopqog’i ichkitomonida asbobdan foydalanish 
qoidasi yozilgan; mana shu erda DP-5A, DP-5B asboblarida nazorat strontsiy 
manbai o`rnatilgan. DP-5V asbobida strontsiy nazorat manbai zondda 
joylashtirilgan. Futlyarga asbobni olib yurish uchun 2 ta siljuvchi qayish ulangan.