S. Sofiyev hayot faoliyati xavfsizligi fanidan amaliy mashg’ulotlarini bajarish uchun

35-rasm.
Havodagi zaxarli gazlarni aniqlash asbobi UG-2 Gaz analizatori 
 

---

102 
Nazorat uchun savollar 
1.UG-2 asbabi nima vazifani bajaradi. 
2.Xonada zararli gazlarni qanday turlari mavjud 
3.Aspiratsiya usulida qancha vaqt davom etishi mumkin. 
4. UG-2 kengaytmasini aytib bering 
AMALIY MASHGULOT № 15 
Elektr qurilmalaridagi elektr xavfsizligini tekshirish. 
Mashg’ulotning maqsadi: 
Qishloq xo’jaligida ishlatilayotgan elektr enrgiyasini insonga ta’siri, elektr 
to’kidan himoyasi, elektrodvigatellarni cho’lg’amadagi qarshilikni yerga ulash 
qurilmasini, solishtirma qarshiligini va qurilmani ishlash chegarasini, umuman 
elektr qurilmani texnik holatini bilishdir. 
Kerakli jihozlar: 
1. Megometr MS - 08 
2. Voltmetr E 309 
3. Ampermetr E 30/2 
4. Elektromotor (dvigatel) 
5. yerga ulagich sim 6 mm li 
6. Ommetr M 416 
7. Klesh TS – 90 
Elektr to’ki inson va hayvonlarga havfli ekanligi bizga ma’lum. Odam
organizmiga ta’siri ochiq teri qatlamiga tegishi bilan jarohatlanishi
mumkin. Bu jarohatlanishlar tufayli organizm tan jarohati olishi, bahtsiz
hodisalar, qo’l oyoq sinishi, bosh yorilishi, kuyish orqali inson mehnat, aqliy 
qobiliyatini yo’qotishi mumkin. 
Bularni og’ir oqibatlari insonni o’limiga sabab bo’lishi mumkin.
Elektr toki organizmga kimyoviy, biologik va issiqlik orqali o’z ta’sir kuchini 
ko’rsatadi. Asosan elektr toki harakatlanayotgan simni ochiq yerga tegib ketishi 
yoki izolyatsiyani ishdan chiqishi tufayli simni ochilib inson organizmini
terisiga ta’sir qiluvchi elektr toki ta’sirida inson jarohatlanishi mumkin. 
Har bir elektr qurilmada yerga ulagich (zazemleniye) bo’lishi shart. 
Elektr qurilmalarini qoidasida yerga ulagichni qarshiligi 380 V – 4 
OM, 220 V – 8 OM bo’lishi talab etiladi. yerga ulagichlarni har bir elektr
qurilmaga parallel ulash ya’ni alohida ulanish talab etiladi. yerga ulagichni
qarshiligini 3 yilda bir marta tekshiriladi, elektr qurilmlarida yiliga bir
marotaba tekshiriladi. Ularni simi qora rangga bo’yab qo’yiladi. Nol simini
himoya vositasida ya’ni 3 fazali sistemada ishlatiladi. Nol simi 3 fazali
sistemada ishlayotganda elektr qurilmani metal qismiga ulanadi. Bunda
qurilmadagi elektr motorini izolyatsiyasi ishdan chiqsa elektr qurilma kuchlanish
ostida bo’lib qoladi. Shunda nol simi elektr qurilmani metal qismiga ulangan
bo’lsa, bunda 1 fazali sistemada qisqa tutashuv bo’lishi natijasida 3 fazali
sistemadagi avtomat liniyani uzib qo’yadi.

---

103 
Shunday qilib elektr qurilma kuchlanishdan himoyalanib, unda ishlayotgan 
insonni havf ostidan saqlab qolishiga sabab bo’ladi.