С.Қ. Махмудов

Ҳисобварақ номини мустақил ѐзинг.
Кредит 13101 
Ҳисобварақ номини мустақил ѐзинг.
Бу бухгалтерия проводкаси агар мижознинг талаб қилингунча 
сақланадиган депозит бўйича ҳисобварағида кредитни қайтариш учун етарли 
пул маблағлари бўлган ҳолда бажарилади. Агар қарздорнинг ҳисобварағида 
ссудани қайтариш учун маблағи йўқ бўлса, ссуда суммаси 13101 – ―Хусусий 
корхоналар, хўжалик ширкатлари ва жамиятларга берилган муддати ўтган 
кредитлар‖ ҳисобварағига ўтказилади. 
Бу операция бўйича қуйидаги бухгалтерия проводкаси амалга 
оширилади. 

---

291 
Дебет 13105 ―Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва 
жамиятларга берилган муддати ўтган кредитлар‖ 
Кредит 13101 ―Хусусий корхоналар, хўжалик ширкатлари ва 
жамиятларга берилган қисқа муддатли кредитлар‖ . 
Қайтариш муддати келганда тўланмаган ва шундан сўнг 90 кун 
ўтгандан сўнг ҳам қайтиб келмаган ссудалар 13109 ―Хусусий корхона ва 
нодавлат корпорасияларига берилган қисқа муддатли шартлари қайта кўриб 
чиқиладиган кредитлар‖ баланс ҳисобварағига ўтказилади. 
Корхона ҳисобварағига пул келиб тушгандан сўнг кредитни 
қайтариш бўйича бухгалтерия проводкалари бажарилади. Бу 
бухгалтерия ѐзувларини мустақил ѐзишга ҳаракат қилинг. 
Кредитларнинг қайтиши маълум рискни талаб қилади. Шу сабабли 
банкларда кредитлар бўйича зарарларни қоплаш захираси ташкил этилади. 
Хусусий корхоналарига ва жамиятларга берилган қисқа муддатли кредитлар 
бўйича зарарларни қоплаш захирасининг ҳисобини олиб бориш учун 13199 
баланс ҳисоб рақами очилади. Унда банкнинг хусусий фирмалар, ширкатлар, 
жамоа хўжаликлари ҳамда корхоналари, корпорасияларига берган қарзлари 
ундириб олинмай қолиши мумкин бўлган қисми бўйича кўриладиган 
зарарларни қоплаш учун яратилган захиралар ҳисоби олиб борилади. 
Аналитик ҳисоб ҳар бир мижоз ва кредит турлари бўйича алоҳида шахсий 
ҳисобварақларда акс эттирилади. Бошқа мулкчилик шаклларига тегишли 
бўлган корхона, ташкилот, фирма, банк ва бошқаларга кредит бериш ва 
берилган кредитларни қайтариш бўйича операциялар ҳам худди шу тарзда 
амалга оширилади. Фақат тегишли ҳисобварақлар тизими ишлатилади.