С.Қ. Махмудов

Дебет ҳужжатлари бўйича дастлаб қуйидаги проводка ўтказилади. 
―
Ҳамкорбанк” 
Дебет 27416 ―Банклараро ҳисоб-китоблар‖ 
Кредит 21302 ―Тижорат банкнинг Марказий банкдаги вакиллик ҳисобварағи‖
 
Кредит ҳужжатлари бўйича дастлаб қуйидаги проводка ўтказилади.
“Ипотека банк”
Дебет 21302 ―Тижорат банкнинг Марказий банкдаги вакиллик ҳисоб-варағи‖ 
 
Кредит 27416 ―Банклараро ҳисоб-китоблар‖ 
Бу икки ѐзув орқали 27416-ҳисобварағининг транзит ҳисобварақ 
эканлиги ва бир вақтнинг ўзида ѐпилишини кўриш мумкин.
Тижорат банкларининг вакиллик ҳисобварағидан маблағларни 
ҳисобдан чиқариш ва бу вакиллик ҳисобварағига маблағларни ўтказиш ҳар бир 
келиб тушган ѐзувнинг қайта ишлаш жараѐни билан бир вақтда амалга 
оширилади, шунинг учун барча тўлов ҳужжатлари бир вақтнинг ўзида 27416 
ҳисобварағининг ҳам дебети, ҳам кредити бўйича акс эттирилади.
Бу ҳол ҳар бир операция бўйича ва мос равишда кун якунлари бўйича 
27416-ҳисобварағининг автоматик равишда ѐпилишига олиб келади, 
яъни 
ҳисобварақ қолдиғи 0 тенг бўлади?
27416-ҳисоб рақамининг 0 га ѐпилиши 

---

226 
тижорат 
банклари 
ўртасида 
ҳисоб-китобларнинг 
муваффақиятли 
якунланганлигини кўрсатади.
Ҳисоб-китоб марказидан электрон тўлов маблағ олувчи Бош банкка 
ўтказилади. Банклараро ҳисоб-китоблар бўйича электрон тўлов Бош банкка 
келиб тушганда дастурий йўл билан қуйидаги ѐзувлар бажарилади: 
Дебет 10301 ―Бош банкнинг вакиллик ҳисобварағи‖ Б банк 
Кредит 21302 ―Филиаллар ва банклараро ҳисоб-китоблар бўйича тўла-
надиган ҳисобварақлар‖Б филиал 
Қуйида турли типдаги бош тижорат банкларининг Ўзбекистон Респуб-
ликаси Марказий банки қошидаги Ҳисоб-китоб маркази орқали электрон 
тўлов тизими ѐрдамида банклараро ҳисоб-китобларни ўтказиш схемасини 
келтирамиз.