С.Қ. Махмудов

Қурилиш, қайта қуриш ва капитал ремонтга йўналтирилган 
кредитлар.
. Кредитнинг ушбу тури ишлаб чиқриш бинолари, офис 
бинолари, омборхона бинолари, шунингдек кўп қаватли яшаш уй жойларини 
қуриш, қайта қуриш ва капитал ремонт қилиш учун тақдим этилади. Кредит 
миллий валютада тақдим этилади. 
АИТБ «Ипак Йўли»да мавжуд хорижий кредит линиялари орқали 
лойиҳаларни молиялаштириш шартлари ҳақида маълумот 
ХТУ кредит линияси. 3-ФАЗА 
Кредит линиясининг 
молиялаштириш 
йўналишлари
 
Мақсадга мувофиқ лойиҳалар: қишлоқ хўжалик 
маҳсулотларини (мева, сабзавот ва узум) етиштириш, 
қайта ишлаш, сақлаш, сотиш, жумладан:
 
Асбоб ускуналар;
 
Дастгоҳлар;
 
Бошқа технологик ечимлар;
 
Мева сабзавот етиштириш бўйича консалтинг 
хизматлари;
 
Юқорида келтирилган йўналишларни 
ривожлантиришга қаратилган айланма капитал
 
(Қора мол сотиб олиш, асаларичилик, паррандачилик, 
ва чорвачилик билан боғлиқ лойиҳалар 
молиялаштирилмайди)
 
Кредит муддати
 
Кредит муддати – асосий воситалар сотиб олиш учун 
10 йилгача: 

---

286 
Айланма капитал учун – 18 ойгача; 
Имтиѐзли давр – асосий воситалар сотиб олишга 36 
ой, айланма капиталга 9 ой. 
Кредит миқдори 
чекловлари 
Кредит миқдори 
асосий воситалар сотиб олишга 2.000.000 АҚШ 
Долларигача. 
айланма капитал учун 300.000 АҚШ Долларигача. 
Сўм эквивалентида молиялаштириш хам мумкин. 
Кредит фоиз ставкаси АҚШ долларидаги кредитлар – 7%; 
Миллий валютадаги кредитлар - 10%; 
Тўловлар тартиби 
Аккредитив – импорт шартномасининг 100% 
миқдорига (Тўловлар қуйидагича амалга оширилади: 
90% ускуналар йўлга ортилгандан кейин, 
10% ускуналар ўрнатилгандан кейин 
Банк кафолати тақдим этилган ҳолатда импорт 
шартноманинг 20-30% миқдорида аванс тўлови 
амалга оширилиши мумкин, шартноманинг қолган 
қисмига аккредитив очилади. 
Комиссиялар 
Кредит кўриб чиқилгани учун бир мартталик 
комиссия – Кредит миқдоридан 5%; 
Мажбурият тўлови – Ўзлаштирилмаган маблағ 
миқдоридан 3%. 
Қўшимча 
комиссиялар 
Гаров таъминотини ўзгартирганлик учун – 500 ш.б. 
(кредит валютаси) 
Корхонанинг 
лойиҳадаги минимал 
улуши 
Лойиҳа умумий қийматининг 20% 
Кредит таъминоти 
Кредит миқдорининг 125% 
Кредит 
берилишидаги 
чекланмалар 
Молиялаштириш мумкин бўлган вилоятлар: 
Андижон вилояти 
Наманган вилояти 
Қашқадарѐ вилояти 

---

287 
Самарқанд вилояти 
Жиззах вилояти 
Тошкент вилояти 
Фарғона вилояти 
Хоразм вилояти 
Қорақалпоғистон республикаси 
Қўшимча: корхоналар маъмурий марказларда 
рўйхатдан ўтган бўлсада, ишлаб чиқариш ҳудуди 
юқоридаги вилоятларнинг маъмурий марказлари 
ташқарисида бўлиши шарт (маъмурий марказлардаги 
саноат худудлари бундан мустасно). 
Сотиб олиш 
талаблари 
Қиймати 1 млн. АҚШ Долларидан юқори бўлган 
лойиҳалар ХТТБ талабилари асосида тендер орқали 
харид қилиниши лозим. 
Тўловлар даврийлиги Ярим йиллик тўловлар (15 март ва 15 сентябр) 
―СОММЕРЗБАНК АГ‖ кредит линияси (Германия) 
Кредит линиясининг 
молиялаштириш 
йўналишлари 
Германиядан ускуна ва дастгохлар ва йўлдош 
хизматлар сотиб олиш шартномаларини қисман 
молиялаштириш (Кредит миқдори 2 млн. евродан 
юқори бўлса, Жанубий Корея, Австрия, Швеция, 
Швейцария, АҚШ, Голландия, Франция, Финландия 
ва Белгия давлатларидан ҳам ускуналарни харид 
қилиш мумкин) 
Кредит муддати 
Кредит муддати –7 йилгача (кредит миқдорига 
боғлиқ), 
Имтиѐзли давр – Ускуналар ишга туширилганидан 
кейин 6 ой 
Кредит миқдорининг 
чекловлари 
Кредитнинг энг кам миқдори - 500 000 евро 
Тўловлар тартиби 
бўйича маълумот 
Кредит олувчининг ўз маблағлари ҳисобидан импорт 
шартномаси қийматининг 15%дан кам бўлмаган 
миқдорда олдиндан (аванс) тўлов амалга оширилади. 
Импорт шартномасининг қолган 85% Соммерзбанк 
АГ томонидан тасдиқланмаган аккредитив орқали 

---

288 
молиялаштирилади, шундан: 
80% ускуналар йулга ортилгандан кейин, 
5% ускуналар ўрнатилгандан кейин. 
Кредит ажратиш 
жараѐнида 
тўланадиган 
комиссиялар 
Кредит кўриб чиқилгани учун бир мартталик 
комиссия – Кредит миқдоридан 5%; 
Мажбурият тўлови – ўзлаштирилмаган маблағ 
миқдоридан 3%. 
Қўшимча харажатлар 
Эйлер Гермес суғурта қопламаси тўлови, кредит 
миқдоридан, бир мартталик ~8% 
Кредит фоиз ставкаси 
10% ва ундан юқори, Соммерзбанк АГ ва Ипак Йўли 
маржаси, ва Эйлер Гермес суғурта қопламасини 
хисобга олган холда 
Корхонанинг 
лойиҳадаги минимал 
улуши 
Кредит олувчининг ўз маблағлари ҳисобидан 
шартнома қийматининг камида 15% миқдоридаги 
биринчи тўлов ва/ѐки олдиндан тўлов (аванс) 
Кредит таъминоти 
Кредит миқдорининг 125% 
Тўловлар даврийлиги 
Ярим йиллик тўловлар 
Кредит бўлимининг фармойишига кўра, ҳисоб операцион бўлимида кредит 
олувчи корхонага ссуда ҳисобварағи очилади. Қайси турдаги хўжалик 
юритувчи субектлигига қараб тегишли баланс ҳисобварағи бўйича кредит 
ҳисобварағи очилади. Масалан: жисмоний шахсларга 12500, юридик мақомга 
эга бўлмаган якка тадбиркорларга кредит бериш учун 12600 баланс 
ҳисобварағи бўйича ссуда ҳисобварағи очилади. Давлат корхоналарига 
кредит беришда эса 12700 баланс ҳисобварағи очилади. Кредит ҳисобварағи 
ҳам 20 та разряддан иборат бўлиб, унинг ичида кредит олмоқчи бўлган 
корхонанинг хос рақами бўлиши лозим. Масалан, мижозга берилган уникал 
хос рақам 04952452 бўлса сўмда берилган кредитни ҳисобга олиш учун қарз 
олувчи давлат корхонаси эканлигини ҳисобга олган ҳолда қуйидаги 
ҳисобварақ очилади.