S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

Shifrlashning asimmetrik algoritmlaridan foydalanib auten­
tifikatsiyalash.
Shifrlashning asimmetrik algoritmlaridan foydalanishga asos­
langan protokolga misol tariqasida autentifikatsiyalashning quyidagi 
protokolini keltirish mumkin:
A <— B : h(r), В, Рл (r, B),
A - * B . r .
Qatnashuvchi 
V
tasodifiy holda 
r
ni tanlaydi va 
x=h(r)
qiymatini hisoblaydi (x qiymati 
r
ning qiymatini ochmasdan turib, 
r
ni bilishligini namoyish etadi), so‘ngra u 
е = рЛг>в)
qiymatni 
hisoblaydi. 
P a
 
orqali asimmetrik shifrlash algoritmi faraz qilinsa, 
h(.)
orqali xesh-funksiya faraz qilinadi. Qatnashuvchi 
V
xabami 
qatnashuvchi 
A
ga jo ‘natadi. 
Qatnashuvchi 
A e = p^ r’B)
ni 
rasshifrovka qiladi va 
r'
va 
B'
qiymatlami oladi, hamda 
x'=h(r">ni
hisoblaydi. Unday keyin x=x' ekanligini va 
B'
identifikator 
haqiqatan qatnashuvchi Fga ko‘rsatayotganini tasdiqlovchi qator 
taqqoslashlar bajariladi. Taqqoslash muvaffaqiyatli o‘tsa, qatna­
shuvchi 
A
V ’ni qatnashuvchi 
V
ga uzatadi. Qatnashuvchi 
В
V n i
162

---

olganidan so‘ng, uni birinchi xabarda jo ‘natgan qiymati ekanligini 
tekshiradi.
Keyingi misol sifatida asimmetrik shifrlashga asoslangan 
Nidxem va Shredeming modifikatsiyalangan protokolini keltiramiz. 
Faqat autentifikatsiyalashda ishlatiluvchi Nidxem va Shreder 
protokoli variantini ko‘rishda P
b
orqali qatnashuvchi Vning ochiq 
kaliti yordamida shifrlash algoritmi faraz qilinadi. Protokol quyidagi 
strukturaga ega: