S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

  Guruhlar  va  individlar  mehnatini  asoslashning  real  mexanizmlaridan  yana
 
biri  —  asoslashni  o‘zgartirishdir  —  bu  ehtiyojlarni  qondirish  dcmak.
Odamdagi  ehtiyojlar  insonning  maqsadi,  xohishi  sifatida  o'rganiladi,  ya’ni 
odamlar  ularni  doimo  amalga  oshirib  borishlari  zarur.  Insonning  ehtiyojlari 
haqiqatdan  ham  doimiydir,  lekin  ulaming  qondirilishi  uchun  m aiu m   bir  vaqt 
kerak.  Shu  nuqtai  nazardan  aytish  mumkinki,  qandaydir  ehtiyoj  allaqachon 
qondirilgan,  umuman  olganda  qondirilgan,  hozircha  qondirilgan,  to iig ic h a  
qondirilgan,  m aium  bir vaqtgacha qondirilgan boiadi.  Ehtiyojlaming vaqtinchalik 
qondirilishi  asoslashga  ta ’sir  qiladi.
Ehtiyojlarni  qondirishning  umumiy  m antigi  quyidagilardan  iborat:
Agar  ehtiyoj  qondirilgan  boisa,  u  endi  asos,  sabab  b o ia   olmaydi.  Shuning 
uchun  inson hayotida  mehnatni asoslashning o'zgarishlarini  kuzatib borish,  ularni 
0
‘rganish  zarur,  uning  erishgan  yutuqlarini  kuzatib  borish  kerak,  masalan,  agar 
u  turar joy  muammosini  hal  qilgan  boisa,  o‘zi  istagan  pul-m ablagiam i  ishlab 
topgan boisa,  yuqori oylik maosh oluvchi xodimlar safiga qo'shilgan boisa vazifa, 
lavozimi  ko‘tarilgan  boisa,  bulaming  barchasini  kuzatib  borish  zarur  boiadi.
Turli xil vaziyatlarda ehtiyojlaming qondirilishi va ulaming mehnatni asoslashga 
ta’sirida bir narsani hisobga olish kerak, ya’ni erishilgan yutuqlar ikki turga boiinadi.
Ba’zi  bir  yutuqlar  batamom  qoiga  kiritiladi,  ba’zilarida  esa  doimiy  faollik, 
nazorat zarur boiadi, ya’ni bu yutuqni qoida ushlab qolish uchun doimiy harakatda 
boiishga to‘g‘ri  keladi,  aks  holda esa  ularni  qoidan chiqarib yuborish  mumkin.