S burxonov, O‘. Xudoyorov, Q. Norqulova, N. Ruzikulova, L. Goibova matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining

3.
Qavsli ifodalardagi amallarni bajaring.
(3378 – 2154) : 3 ∙ 2 4242 : (7 ∙ 3) + 1459 
9321 – 12 ∙ (1836 : 6) 2758 + (8921 – 8529) ∙ 3
4.
To‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi muz maydonining bo‘yi 
30 m va eni 60 m. Agar muz tayyorlash uchun har 
5 m
2 
ga 7 chelak suv sarflansa, bu maydon uchun 
jami necha chelak suv kerak bo‘ladi?
 5.
Berilgan shaklni ikkiga shun day ajratingki,
hosil bo‘lgan shakl lar bir xil bo‘lsin.
6.
570 : 
x
+ 297 = 354
3072 + 
c
· 8 = 3304.
7.
Parranda fabrikasi do‘konlarga 6000 dona tuxun 
yetkazib berish kerak. Har birida 350 dona bo‘lgan
10 yashik va har birida 150 dona bo‘lgan 4 ya shik 
tuxum jo‘natildi. Do‘konlarga yana qancha tuxum 
yetkazib berilishi kerak? 
Tenglamaga olib kelinadigan masalalar
1.
Ikki shahardan bir­biriga qarab yo‘lga chiqqan avto­
mobillarning birinchisi 324 km, ikkinchisi undan 126 
http://eduportal.uz

---

193
km ko‘p yo‘l yurdi. Ikki shahar orasidagi masofa 
1211 km bo‘lsa, ular orasida necha km yo‘l qoldi? 
Masalaning yechimini tenglama tuzish yordamida 
yeching.
2.
1971 + 
x
: 7 = 2129 
1224 – 
x
: 6 = 859 
3.
Polizdan uzilgan 
а 
kg bodringning 235 kilogrami 
tuzlandi. Qolgan bodringni 
b 
kg dan qilib yashiklar­
ga solindi. Ushbu ma’lumotlar asosida harfli ifodalar 
tuzing.
 
4.
Kalendarni tahlil qiling. Qaysi kunlar ajratib ko‘r­
satilgan. Yakshanbadan tashqari ajratib ko‘r satilgan 
bayramlarning nomini ayting.
 5.
a) 
x
+ 12 = 
x + x + x + x + x
tenglamadagi 
x
belgisi ostida qaysi son yashiringan?
b) 
x
+ 12 = 
x + x + x + x 
tenglamadagi 
x
belgisi 
ostida qaysi son yashiringan?
6.
Tenglamalarni yeching:
x
: 3 = 192 
x
: 5 = 143
x
: 8 = 111
531 : 
x
= 3 
995 : 
x
= 5 567 : 
x
= 9
 7.
O‘quvchilar sovg‘alarni bog‘lash uchun 4 m 50 cm 
tasma sotib olishdi. Agar har bir sovg‘a uchun 15 cm 
tasma sarflansa, nechta sovg‘a bog‘langan.
 1.
1 soatda sportchi velosipedda 20 kilometr bosib 
o‘tsa, 60 kilometr, 120 kilometr, 180 kilometr 
masofani necha soatda bosib o‘tishi mumkin?
http://eduportal.uz

---

194