S. A. Salixov «patentshunoslik, litsenziyalash va sertifikatlash» fanidan Darslik toshkent – 2010

Bertraning sulfit kislotali misni 
oksidiga tiklash usuli 
eng aniq usul hisoblanadi. Sulfit kislotali misning ishqorli 
eritmasi (feling suyuqligi) aldegid yoki ketoy gruppasiga ega bo’lgan qand bilan 
birga qizdirilganda sulfit kislotasi misni mis oksidiga tiklaydi va eritma ostiga 
cho’kadi. Quyqum sifatida cho’kkan mis miqdori aniqlanadi. Eritmadagi osh tuzi 
miqdorini oziq-ovqat mahsulotidan chiqarib olingan suvni azot kislotali kumush 
bilan titirlash natijasida aniqlanadi. Bunda suvda eriydigan xlorli kumush eritma 
ostiga cho’kadi. Azot kislotali kumush eritmasi miqdoriga qarab mahsulot 
tarkibidagi tuz miqdori aniqlanadi. Mahsulot tarkibidagi kul miqdorini aniqlash 
uchun mahsulotning aniq bir miqdori mufel pechlarida kuydiriladi. Mahsulot 
tarkibidagi kislota miqdorini aniqlash uchun oziq-ovqat mahsulotlari eritmasi yoki 
ulardan ajratib olingan suvni ishqor bilan titirlash usuli qo’llaniladi. Titirlash uchun 
zarur bo’lgan 0,1 n ishqorning millimetr miqdori 100 g yoki 100 ml mahsulotga 
ko’paytiriladi va u Terner kislota miqdori gradusi sifatida ifodalaniladi.
Tekshirishning mikrobiologik usullari.
Mikrobiologik tekshirishlar Oziq-
ovqat mahsulotlarida kishi organizmi uchun zararli hamda mahsulotlarni saqlash 
paytida ularni buzadigan mikroblar borligini aniqlash uchun o’tkaziladi. Ozuqa 
moddalarida patogenli mikroflora bor-yo’qligini tekshirish ishlari sanitariya 
muassasalarida olib boriladi. Oziq-ovqat laboratoriyalarida mikrobiologik 
tekshirishlardan boshqalarga nisbatan ko’proq ichak tayokchasi va jelatinni 
suyuqlashtiruvchi mikroblarni umumiy sonini, shuningdek ishlab chiqarishning 
turli bosqichlarida va tayyor mahsulotlarni saqlash paytida paydo bo’ladigan 
pupanak va achitkilarni aniqlash uchun analizlar o’tkaziladi. Ozik-ovqat 
mahsulotlari uchun belgilangan ko’pchilik standartlarda yo’l qo’yilishi mumkin 
bo’lgan mikroblar miqdori va titrakoli miqdori ko’rsatilgan bo’ladi. Oziq-ovqat 
mahsulotlarining mikrobiologik holati uning sifatiga baho berishda katta 
ahamiyatga ega.