S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

Tez etar jonon g ‘ami ishqim o 'tini qo'zgalab,
Kuydurur ul o ‘tg‘a bir-bir ustuxonimni qalab...
Jonimo urding otashi ishqing tutoshtirib,
Yoqding so ‘ngaklorimni ul o ‘tqo qalashtirib.
Quyidagi baytlarda esa, juft so'zli, tovushga taqlid hamda naqorat 
misrali takrorlar qo'llanilgan:
Olur yuz jonni har boqqanda ne ко ‘zjar durur vah-vah,
Ming o ‘luk tirguzur har so'zda ne lablar durur pah-pah.
Chekar zavqi sihi qading bila qumri fig ‘on kuh-kuh,
Tuzar shavqi guli ro ying bila bulbul navo chah-chah.
Tig‘ma saharlar un chekib, ashki nadomatin to ‘kub,
Behuda kulmaging nedur tifl kibi shaqir-shuqur.
Do ‘st xayoli birla san ay la xomushlig‘shior,
S o ‘zlamak asru zishtdurur qurbaqadek vaqur-vuqur.
Uzoringda nure ayyondir-ayon,
Ki ondin кипи oy nishondur-nishon.
Balo о ‘qlarin otg‘ali jonima,
Iki egrna qoshki kamondur-kamon.
Munisning quyidagi baytida bir emas, ikkita badiiy tasvir vositasi 
qo'llanilgan:
Jonon dudog‘i xayoli yonglig
Hayvon bulog‘i zuloli yonglig
Tashbeh san’atining go‘zal namunasi. Ma’shuqa xayolidek uning 
labi ham o'ta shirin, yoqimli, hayvon bulog‘i zuloli ham tiniq va 
hayotbaxsh bo'lganidek, ma’shuqa lablari ham shunchalik beg'ubor, 
go‘zal. Bu baytda mumtoz she’riyatimizda bayt misralaridagi so‘zlami 
bir-biri bilan ohangdosh, qofiyadosh qilib keltirish va shu orqali 
ritmik jozibadorlikka erishish san’ati hisoblanmish tarse’ ham 
ishlatilgan. Yuqorida keltirilgan ikki misradagi har bir so‘z bir-biri 
bilan ohangdoshlik, tenglik kasb etadi. 0‘zbek mumtoz she’riyatida 
Navoiydan keyin tarse’ san’atiga ko'proq murojaat qilgan va uning 
benuqson namunalarini ijod etgan shoir Munisdir.
Munis she’rlari, xususan, g'azallari ichida mumtoz she’riyatda

---

matla’dagi misrani maqta’da aynan takrorlash usuli hisoblangan 
raddul matla’ning namunalari ham uchraydi. Chunonchi, quyida 
matla’dagi birinchi misra g‘azal oxirida, maqta’ning ikkinchi misrasida 
muayyan maqsad bilan aynan takrorlanadi. Bu usul g‘azalning 
kompozitsion-stilistik jihatdan ravon chiqishini ta’minlaydi. Shoiming