S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

Ey ко ‘ngul, bo bang agar xushu xiraddin bahra yob,
Charxdin ко 'z tutma bo 4moq dahr aro izzat maob,
Nogahon aylab sango bir mehr qilmoq irtikob.
Navoiy:
Sochsa anjumdin falak boshingg'a yuz ming durri nob,
Jolai g ‘am bilki yog'durgay bir ofatlig‘sahob.
Ogahiy:
Yo‘q hadaf bu jolag'a ahli jahondin o ‘zgakim,
Etkach o ‘q majmh qilmas jismu jondin o'zgakim,
Yozmoqidin sud yo'q elga ziyondin o'zgakim.
Navoiy:
Ne g'araz bu jolani yog'dursa ondin o'zgakim,
Umr nahlin sindurub tan gulbanin qilgay xarob.
Keltirilgan bandlarda fikrlar bir-biriga shu qadar bogianganki, 
ulaming ikki muallif —
Ogahiy va Navoiy misralari ekanligi mutlaqo 
sezilmaydi. Agar muxammas oxiridagi taxalluslarga qarab ulaming 
Ogahiy va Navoiy misralari ekanligi bilinib turmasa, ulami bir 
shoir qalamidan chiqqan deb o‘ylash mumkin.
Ogahiy tazmin muxammaslarining 1 Otasi uning o‘z g'azallariga 
yozilgan.
Mushkin qoshining hay ’ati ul chashmi jallod ustina,
Qatlim uchun nas keltirur nun eltibon sod ustina...
Qilg'il tamosho qomati zebosi birla orazin,
Gar ko'rmasang gul bo'lg'onin payvand shamshod ustina

---

baytlarini o'z ichiga oluvchi g'azali hatto hozirgacha shoirlarimizning 
e’tiborini o'ziga tortib kelayotganligi ma’lum. Bu g'azal Ogahiydan 
keyingi ko'plab shoirlarga ilhom bag'ishlagan. Ogahiy shu g'azaliga 
o'zi ham mahliyo bo'lib, undagi fikr, his va badiiyatni yanada yaproq 
yozdirishga tutinib, tazmin muxammas bogiagan edi. Ogahiyning 
shu «Ustina» radifli g'azalga qo'shgan uchliklari ham o'ziga xos 
tarovati, yangi detallari, tashbehlari yoqimliligi bilan ajraiib turadi. 
G'azalda ham, unga bog'langan muxammasda ham insonga bo'lgan 
muhabbat, sevgi-sadoqat, ezgulik his-tuyg'ulari madh etiladi. 
Aruzning «rajazi musammani solim» bahrida yozilgan bu she’ming 
Ogahiy qalamidagi g'azal va tazmin muxammas variantlari hassos 
shoir uslubi va mahoratini yaqqol ко'rsatuvchi toza asarlardir. Ogahiy 
g'azali ilohiy va dunyoviy ishq kechinmalari sintezi, yoming 
nurli jilvasi go'zalligi, jabru jafosi haqidagi tuyg'ular bilan 
boshlanadi-yu, sekin-asta ijtimoiy ohanglar bilan ulanib ketadi, 
baytlardagi fikr tadriji orqali g'azal so'nggi kuchli ijtimoiy-falsafiy 
va didaktik fikrlar bilan yakunlanadi.
G'azaldagi: