S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

pedagogik asarlarining ahamiyati ham katta. U, ayniqsa, badiiy ijodi
bilan XIX asiga kelib ко‘tarilish jarayonidagi Xorazm adabiy muhitiga
ravnaq, salohiyat bag‘ishlagan siymodir.
Munis va Sharq mumtoz she’riyati.
Munisning iste’dodli shoir
sifatida shakllanishi va kamol topishida she’riyat mulkining sultoni
Alisher Navoiyning ta’siri katta. Munis Navoiy ijodining Xorazmdagi
eng kuchli muxlislaridan va tashviqotchilaridandir. U Navoiyni o'ziga
adabiy ta’lim yo'lida ustoz, pir deb bilgan. Jumladan, shoir
faxriya tarzidagi «Manga» radifli g'azalida «Agar she’riyatda myenga
birorta hasadgo'y noo'rin ta’na-daxl qilgudek bo'lsa, bunga aslo
qayg'urmayman, parvo qilmayman, chunki Navoiy ruhi, madadi
ma’ni bobida mening himoyachimdir» mazmunida:
Qilsa hosid daxli bejo so‘z aro yo ‘qtur g ‘amim,
Kim bu та ’nida Navoiy ruhi homiydur mango
baytini keltiradi. U ruboiylarining birini maxsus Navoiy ta’rifiga
bag'ishlagan. Bu ruboiyda Navoiy so'z iqlimidagi jahongirlaiga
o'xshatiladi.
Munisning Navoiy va uning ijodiga muhabbati qanchalik kuchli
bo'lganligini «Munis ul-ushshoq»dagi ko'pgina she’rlarning qiyosiy
tahlili orqali anglab olish mumkin. Navoiyning mashhur orifona va
oshiqona g'azallariga ergashib yozgan g'azallari, tazmin

---

muxammaslari buning uchun yaxshi material bera oladi. Munis 
ancha g'azallarida Navoiydan aynan baytlar olib, ulami o‘z she’rlari 
tarkibida tazmin sifatida keltirib, shu misra va baytlar darajasida 
badihalar yaratishga erishadi. Nazirai benazir g'azallar, muxammas 
va qasidalar yaratishga muvaffaq boiadi. Masalan, Munis Navoiyning 
«Hiloliya» qasidasidagi
Ey qoshing mehrobi tarh aylab yangi oy hay’atin,