С. А. Эгамбердиева молекуляр


Агробактериялар ёрдамида ўсимликлар трансформацияси



Download 2,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/140
Sana07.04.2022
Hajmi2,76 Mb.
#533619
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   140
Bog'liq
molekulyar biotexnologiya

Агробактериялар ёрдамида ўсимликлар трансформацияси 
Маълумки, тупроқ бактерияларининг (Agrobacteria) баъзи 
турлари икки паллали ўсимликларни зарарлаши ва бунда специфик 
ўсма ҳосил бўлишини келтириб чиқариши мумкин. Ўсма 
ҳужайралари ўсимлик учун одатий бўлмаган, агробактериялар 
томонидан азот ва углерод манбаи сифатида фойдаланиладиган 
аминокислоталар – опинларни (аргинин ҳосилалари) синтезлайди. 
Шундай қилиб, ўсимликлар агробактериялар билан зарарланганда 
ўсимликнинг трансформацияланган ҳужайралари метаболизмининг 
қайта тузилиши содир бўлади ва улар фақат бактериялар учун зарур 
бўлган бирикмаларни синтезлашни бошлайдилар. 


104 
Трансформация жараёнида ўсимлик ҳужайраси девори 
бактерияларнинг 
пектолитик 
ферментлари 
таъсири 
остида 
шикастланади 
ва 
бактерияларнинг 
ўсимлик 
ҳужайраси 
плазмолеммаси билан мустаҳкам контакт таъминланади. Бу контакт 
натижасида бактериялар ДНКси ўсимлик ҳужайрасига кўчирилади.
Энг яхши ўрганилган ва кенг қўлланиладиган агробактериялар 
2 турдан иборат. Биринчиси – 
Agrobacterium tumefacienes,
иккинчиси 
– 
Agrobacterium rhizogenes

A. tumefaciens
ўсимликларда “тождор 
галл” типидаги ўсма ҳосил бўлишини чақиради, бу эса уларда 
ўсимлик ҳужайралари хромомсомаларига киритиладиган Ti-
плазмиданинг (tumer inducing) бир қисми мавжудлиги билан боғлиқ. 
A. rhizogenes
– “соқолли илдиз” деб номланадиган касаллик 
келтириб чиқаради, бунда илдиз зарарланиш соҳасида жуда кўп янги 
илдизчалар ҳосил бўлади ва бу ҳолат Ri – плазмида (root inducing) 
билан боғлиқ. Плазмидалар – ДНКнинг узунлиги 200 минг.н.ж. га 
яқин бўлган халқасимон молекулалари. Бактериялар ҳужайраларида 
улар автоном репликацияланиш хусусиятига эга. 
Трансформация механизмини ўрганиш давомида аниқландики, 
на агробактерия, на плазмида ўзи ўсимлик ҳужайрасига кирмайди. 
Фақат Т-ДНК (трансформацияловчи ДНК) деб номланадиган 
плазмиданинг бир қисми ҳужайрага кўчирилади ва геномга 
киритилади (расм16.1). Узунлиги –23 минг.н.ж. га яқин. 

Download 2,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   140




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish