С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

офтоб ҳам ўз нурини секин-секин Октябрь пнқплобп офтобидек
бутун ер юзига сочмокда эди.
шасин инқнло*>б!-
део келган иуллари оилан
XXXII
ХОТИМА
Асрлардан бери тожиклар Кўҳистонида кўп зулм ва ҳақсиз-
ликлар қилинди, кўп қонлар тўкилди, кўн уйлар бузидди, кўи
хонадонлар бўшаб қолди. Тог тожпклари ўз тирикчиликлари
тарпхида Ўрта Осиёнинг бошқа халқларидан кўра харобликпи
кўпроқ кўрдилар, булар бнр томондан Нухоро амири ва беклари,
ўз амалдор, оқсоқол ва бонлари қўлида зулм чеккан бўлсалар,
иккинчи томондан, шундай тнрикчилпк билан боглиқ бўлган эски
урф-одат, расми таомилдан ҳам кўп азоблар, уқубатлар тортдилар,
бу йўлда кўп одиналар кўп шарифлар, кўп шоҳмирза ва сангинлар,
кўп ойшабибилар, кўи гулбиби ва гулардомлар қурбон бўлдилар.
1920 йилдаги Бухоро инқилоби тог тожиклари бўйнидан амир
ва беклар занжирини расман кўтарган бўлса ҳам, амалда бу ҳол
яна бир неча йил давом қилди. Тожик халқн Бухо.ро сўнгги амири-
нинг нарвариш қилган болалари ва жаҳон империалистларннинг
асрандиларн бўлган босмачилар қўлида тарихда мнсли кўрилмаган
х а р об л и к л а р н и к ўр д и.
Ниҳоят. 1924 — 25 нилда бўлган Ўрта Осиёдагп миллий чегара-
ланиш, тожиклар Кўҳистонпинг уфқида ҳам озодлик субҳи
содиқини кўрсатди, миллий чегаралаш натнжасида тузилган
'Гожикистон Мухтор' Шўролар ҳукумати. Коммунистлар нартпясн
раҳбарлиги остида қизил аскарларнинг гайрати, Иттифоқ нролета-
риати ва Тожикистоп меҳнаткаш деҳқон ва чўнонлари ёрда.мн
билан босмачилик тугатилиб, бу фожиа китобнинг охирига «там-
мат-бил-хайр» сўзини ёздим.
Бу орада Тожнкистон ёлгиз босмачилпкдан қутулдигипа эмас,
балки ўзининг деҳқончнлнк ва чорвачплик хўжалигини йўлга