С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

бўлдим. Бундай қилиб сўрай бошлаганимдан хафа бўлмагай-
сан.
— Мен ҳам сизнинг тожиклигингизни бнламан, бу шдҳарга
келганимдан кейин: «Бу ерда тожик борми, йўқми?» деб сўрага-
нимда сенинг дўконингни дарак бердилар. Сенлар билан тани-
шайлик, деб бу ерга келган эдим.
— Хўш келибсан,— деди Шоҳмирза,— ўз аҳволингдан гапир,
қани сени нима учун ва кимлар Бухорога келтирган эдилар?
Нотаниш киши совиб қолган чойини бир ҳўнлаб:
— Мен Қоратегин зиндонида қамоқда эдим,— деб саргузаш-
тини гапирмоққа киришди.
— Бу йил амир, — деди у киши,— бандиларни ҳам навкарлар
қаторида Бухорога чақирган эди, ҳоким мени ҳам бошқа қамоқ-
дагилар қаторида Бухорога узатди. Бизни у ерда ўғрилардан
тузилган шербачча номли дастага киргиздилар. Бу дастанинг
баъзи бирлари мендек туҳмат билан қамоққа тушганлардан бўлса
ҳам кўпчилиги чинакам атоқли каллакесар ўғрилардан эди.
Шоҳмирза совиёзган, у кишннннг олдига қўйилган бир ниёла
чойга бир оз иссиқ чой қуйиб, тезроқ ичишини сўрагандан кейин:
— Сизга қандай хизмат тонширилган эди?— деб сўради.
У киши ярим совиган чойини ичиб:
— Биз,— деди,— бир неча вақт Бухоро ва унинг атрофида
соқчилик қилдик.
— Нимани ва кимдан қўрир эдингиз?
— Унисини ўзим ҳам билмайман, лекин менга маълум бўлга-
ни шуки, бизнинг соқчилигимиздан халқ додга келди. Бизнинг
дастадагилар қайси қишлоққа борсалар, у ердаги чиройли бола-
лар ва хотин-қизларни йигиб базм қилар, фуқаро молини очиқ-
дан-очиқ талар, деҳқонларнинг етилган экииларига отларини
қўйиб боқар эдилар. Шундай ишларга норозилик билдирган ёки
ё.мон кўз билан қараганларшг, «большевик ёки жадид», деб қўл-
оёғини боғлаб, Бухорога жўнатар эдилар. Шу йўл билан Бухорога