S. 20/116 guruh talabasi mustaqil ishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI

FARG’ONA DAVLAT UNIVERSTITETI

“IJTIMOIY GUMANITAR FANLAR ” KAFEDRASI

IQTISODIYOT fakultiteti, S.20/116 guruh talabasi
__________________________________________________

MUSTAQIL ISHI

“__________________________________________ ” fanidan tayorlagan

Qabul qildi: _________________

Reja:
Kirish .

1.Menejment tashkiliy tuzilishi xaqida tushuncha.
2.Tashkiliy tuzilmalar turlari.
3.Tashkiliy strukturalarni loyixalashtirish.
4.Xulosa.

Kirish
Bozor munosabatlarining ravnaq topishida, yerkin raqobat va aholi
turmush farovonligini ta’minlashda marketing faoliyati muhim ahamiyat
Hozirgi vaqtda dunyo bo'yicha marketingning ikki mingdan ortiq
ta’rifi mavjud. Bu bir tomondan, «Marketing» tushunchasining juda
murakkabligi hamda ko‘p qirraliligidan dalolat bersa, ikkinchi
tomondan esa, marketing bo'yicha turli oqimdagi juda ko‘p
maktablar, biznes guruhlari va jamoatchilik
Mamlakatimizda marketing haqidagi dastlabki maqolalar
o‘tgan asrning oltmishinchi yillari o‘rtalarida paydo bo‘ldi. To‘g‘ri,
u paytdagi barcha maqolalar tanqidiy ruhda yozilgan edi. Lekin
marketingni fan tariqasida o'rganish XX asrning saksoninchi yillari
oxirida boshlandi. Bozor hamda tovar- pul munosabatlarini asta-sekin
rivojlanishi, ayniqsa, oliy ta’lim
muassasalarining professor-o'qituvchilaridan bu yo'nalishda faol
harakat qilishni talab etdi. Shu sababli, iqtisodiyot yo'nalishlari
uchun mutaxassisliklar tayyorlaydigan oliy o'quv yurtlari birinchilar
qatorida «Marketing» fanini o'rganishga kirishishdi.

1 Menejment tashkiliy tuzilishi xaqida tushuncha.
Menejmentning
tarkibiy
bosqichlari miqdori va tarkibi tushuniladi. Menejment tashkiliy tuzilishining oddiy
va tushunarli bo’lishi uning ish kobiliyati yuqori bo’lishini kafolatlaydi, ya’ni
boshqaruv tashkiliy tuzilmasida bosqich va bo’g’inlar qancha kam bo’lsa,
boshqaruv shunchalik samarali bo’ladi.
Boshqaruv bo’g’inlari - bu bitta yoki bir-qancha vazifalarni bajaruvchi
mustaqil tarkibiy unsurlardir. Tuzilma elementlari, ularning bo’linmalari va
boshqaruv apparatida ishlovchilardir.
Boshqaruv bosqichlari - bu boshqarish biror darajasidagi ma’lum bo’g’inlar
yigindisidir. Shu belgisiga kura boshqaruvning tashkiliy tuzilmalari - ko’p
bosqichli (ko’p bo’g’inli), uch, ikki bosqichli (bo’g’inli) bo’ladi. Bosqichlar va
bo’g’inlar urtasidagi alka vertikal va gorizontal bo’lishi mumkin. Vertikal
raxbarlarning
ularga
gorizontal aloqalar boshqaruvning teng xuquqli bo’g’in va unsurlari urtasidagi
munosabatlarni bildiradi.
Iqtisodiyotn boshqaruv tashkilotlari yuqori, quyi, teng xuquqli tashkilotlarga
bo’linadi. Yuqori tashkilotlar respublika va tarmoq boshqaruv tashkilotlariga
Umumdavlat boshqaruv tashkilotlari ishlab chiqarishning turli tarmoqlarini
birlashtiradilar. Umumdavlat boshqaruv tashkilotlari Respublika Konstitusiyasiga
asoslangan xolda faoliyat yuritadi.
Xalq xo’jaligini bshqarishning umumdavlat tashkilotlari qonun chiqaruvchi,
ijro etuvchi va sud tashkilotlariga bo’linadi. Qonun chiqaruvchi oliy tashkilot -
O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisidir. U xo’jalik faoliyatini tartibga soluvchi
qonun, qonuniy aqtlarni tasdiklaydi. Davlat rejalari va byudjetining bajarilishi
xaqida xisobotni muxokama qilib tasdiklaydi, iqtisodiyotni boshqarishning ijroiya
tashkilotlarini shakllantiradi.

Xalq xo’jaligini boshqarishning ijroiya tashkilotlariga umumiy, tarmoq va

maxsus vakolatga ega tashkilotlar kiradi. Umumiy vakolatga ega ijroiya
tashkilotlariga O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi, Korakalpogiston
Respublikasi Vazirlar maxkamasi va xoqimiyatlar kiradi. Maxsus vakolatli
tashkilotlar tarmoqlararo xususiyatga ega vazifalarni bajaradilar. Ular qatoriga
Davlat kumitalarini kiritish mumkin.
Umumdavlat boshqaruvi tashkilotlarining asosiy vazifalari: FTTning asosiy
yunalishlarini belgilash, tabiiy muxitni muxofaza qilish, pul va rkedit tizimiga
raxbarlik qilish, solik va daromadlarni belgilash, xisob va statistikani tashkil etish,
narx, tariflar belgilash, xalq xo’jaligi tarmoqlariga raxbarlik qilish kiradi.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining doimiy ish yurituvchi
tashkilotlari faoliyati tarmoqlararo ilmiy-texnikaviy ishlarga raxbarlik qilish, fan-
texnika soxasida tanlov, kungilli asosda ishlarni tashkil etish kabi vazifalarni
bajaradi.
Respublika tovar birjalarining asosiy vazifasi korxonalar bilan xamkorlikda
mintakada moddiy texnikaviy ta’minotning barqaror va samarali tizimini tashkil
etish, iste’molli va ishlab chiqaruvchilar urtasida barqaror mintakaviy aloqalarni
o’rnatish, maxsulot yetkazib berishni nazorat qilish, korxonalarga ularni moddiy
texnikaviy ta’minlashda kumak berishdan iboratdir. Moddiy-texnikaviy ta’minot
tashkilotlari xo’jalik xisobi asosida ishlab chiqarish vositalarini sotishning ko’p
tarmoqli savdoni ta’minlash va moddiy resurslardan maqbul foydalanishga
raxbarlik kiladilar.
Moliya vazirligi va uning joylardagi tashkilotlari davlat va korxonalar
manfaatlarini ximoya etishga asoslangan butunlay yangi moliyaviy siyosatni
amalga oshiradi, xo’jalik yuritish samaradorliginisum bilan nazorat etishni
ta’minlaydi, shirkat va individual mexnat faoliyatini moliya-kredit vositasida
tartibga solish bo’yicha choralarni belgilaydi, axoli daromadlaridan solik olish,
bozor iqtisodiyotiga mos ish usullari va shakllarini joriy etadi, byudjet tashkilotlari
faoliyatini
moliyalashtirish
normativlar asosida tashkil etadi, ish sifatini oshirishni iqtisodiy ragbatlantirish va ajratilgan mablaglardan maqbul ravishda foydalanishni iqtisodiy ragbatlantirish
usullarini keng qo’llashni ta’minlaydi.
Respublika Markaziy banki iqtisodiyotdagi barcha kredit va xisob qitob
munosabatlarini tashkil etuvchi va tartibga soluvchi bosh bankdir.
Tijorat banklari tizimi faoliyati tulik xo’jalik xisobi va o’z-o’zini moliya bilan
ta’minlashi asosiga utkaziladi.
Mexnat va ijtimoiy masalalar bilan shug’ullanuvchi davlat tashkilotlari va
ularning joylardagi bo’linmalari tuli bandlikni, band bulmagan mexnat resurslarini
qayta tayyorlash va kasb urgatish, qadrlarga bo’lgan talabni kondirishni
ta’minlaydilar.
Respublika
vazriliklari
boshqarishni amalga oshiradilar. Tarmoqni boshqarish tizimiga yakka raxbarlik
asosida ish yurituvchi vazir boshchilik kiladi. U kul ostidagi vazirlik va unga
karashli korxonalar faoliyatiga shaxsan javobgardir.
Xar bir vazirlikda vazir tarmoqni boshqarishning muxim masalalarini kollegial
ravishda ko’rib chiqish v amalga oshirishga imkon beruvchi maslaxat tashkilotlari
tashkil etiladi. Bosh maslaxat beruvchi tashkilot - kollegiya bo’lib, uning tarkibiga
vazir o’rinbosarlari, boshqarma boshliklari, korxonalar raxbarlari kiradi.
Xalq xo’jaligi tarmogi tarkibida xam davlat, xam xususiy korxona, firma,
aksioner jamiyatlari faoliyat yuritadi. Korxona, firma, aksionerlar jamiyatlari fan-
texnika saloxiyatidagi samarali foydalanish, ishlab chiqarishni kooperasiyalash va
uygunlashtirish va uygunlashtirish asosida maxsulot ishlab chiqarish maksadida
tashkil etiladi. Ular xo’jalik xisobi asosida sanoat, kurilish, transport, savdo va
boshqa soxalarda faoliyat yurituvchi tarkibiy qismlardan tashkil topadi. Tarkibiy
qism bankda aloxida balans va xisob rakamiga ega bo’lishi va ijara pudrati
bo’yicha, xususiy soxada ish yuritishi mumkin.
Korxona, firma, aksionerlik jamiyati tarkibiy birlikka karashli asosiy fond va
mablaglarni biriqtiradi, ichki xo’jalik munosabatlarini amalga oshirish, tarkibiy
birliklar urtasidagi munozaralarni xal etish, shuningdek, ular o’z majburiyatlari
bo’yicha javobgarlik tartibini belgilaydilar. Tarkibiy birlik qonunda belgilangan
xuquqlari doirasida unga biriqtirilgan mulkni tasarruf etadi, firma, A.J.lari nomidan
boshqa tashkilotlar biln shartnomalar to’zadilar. Korxona, firma, aksionerlar
jamiyatlari tarkibiy birlikka o’z nomidan shartnoma to’zish va bu shartnoma
bo’yicha javobgar bo’lish xuquqini beradi.
Korxonani boshqarish korxona to’g’risida qonunga asosan amalga oshiriladi.
Bu qonunda ko’zda tutilgan tamoyillardan biri butun jamoaning xamda uning
tashkilotlari muxim qarorlarni qabul qilish va uni bajarishni nazorat qilishda
ishtirok etish yo’li bilan amalga oshiriladigan o’z-o’zini boshqarish tamoyilidir.