Rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidаgi toshkent dаvlаt pedаgogikа universiteti

Tayanch tushunchalar:
Van, Xitoy mifologiyasi, Konfutsiylik, Oq ot 
ibodatxonasi, In yozuvi, Sima Syan, musiqa, poeziya, portrеt san'ati, Pifagor 
tеorеmasi, igna bilan davolash, sutralar, tosh do‘mbiralar, Shanyan, iеrogliflar, 
kabisa yili, oliy xudo.
 
Mustahkamlash uchun savollar: 
48
Peter N. Stearns. A Brief History of the World. Part I. THE TEACHING COMPANY.
37.

---

New York. 2007. р.
119
1.
Qadimgi Xitoy sivilizatsiyasi qaysi hududda 
shakllangan?
2.
Nеchanchi yilda In davlati inqirozga yuz tutdi? 3. 
Xitoyda nеchanchi asrda tеmir kеng tarqaldi?
4.
Qadimgi Xitoyda qaysi fan rivojlandi?
5.
In bеlgilarining hozirgi Xitoy iеrogliflaridan nеchchi xil farqli tomoni bor?
6.
Xitoy O‘rta Osiyodan qaysi dinni qabul qilib oldi?
 
 
Ma`ruza№20,21

---

120
Mavzu: Krit – minoy svilizasiyasi
Reja:
1.
Egey dunyosi madaniyati.
2.
Krit madaniyati.
3.
Iqtisodiy-ijtimoiy hayot.
4.
Miken madaniyati.
5.
Gomer davri Yunonistoni.
6.
Kiklad madaniyati.
1. Egey dunyosi madaniyati. 
Er. avv. III-II ming yilliklarda Dunay ortidan 
yunonlarning keyingi avlodlari Bolqon yarim oroliga bostirib kirdilar. Bu davrda 
Bolqon yarim oroli va unga yaqin orollarda kariylar, leleg va pelasglar 
yashaganlar. 
 
Krit-Miken madaniyati ingliz arxeologi Artur Evansning (1851-1941) Krit 
orolida olib borgan arxeologik qazishmalari, G. Shliman (1822-1892)ning Kichik 
Osiyodagi Hissorlik tepaligida Troya shahri xarobalarini qazib ochishi, 
Yunoniston janubida Mikena va Tirinf shaharlarining arxeologik qazishmalari 
natijasida ma’lum bo`ldi. Artur Evans Krit orolidagi Knoss saroylarini ochib, 
Kritning afsonaviy podshosi Minoy nomi bilan atalgan ajoyib Minoy madaniyati 
manzarasini yaratdi.
Bundan tashqari, Amorgos, Paros, Sifnos, Siros, Naksos, Tera, Melos kabi Egey 
orollaridagi ko`pgina madaniy yodgorliklar ochildi. Natijada er. avv. II ming 
yillikgacha Sharq xalqlari yaratgan va bu xalqlar yutuqlarini ijodiy o`zlashtirgan, 
yunonlargacha bo`lgan axeylarning Miken madaniyati deb atalgan madaniyatini 
yaxlit ko`rinishi shakllantirildi.
Gretsiyaning materik qismida va Egey dengizining Kiklada orolida 
mustahkam aholi punktlari va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari saqlanadigan kichik 
hududlarda mahalliy hokimlar joylashgan. Krit va Kiklada orollarida metallurgiya 
ancha rivojlangan
49
.
Qadimda Egey havzasida uch madaniy birlik mavjud bo`lgan:
 
1.
Eng qadimgi Krit yoki Minoy madaniyati (er. avv. 3000-1200-
yillar, markazi Krit).
2.
Orollardagi Kiklad madaniyati.
3.
Bolqon Yunonistonidagi Miken madaniyati.