Rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidаgi toshkent dаvlаt pedаgogikа universiteti

V.
 
Qishloq xo‘jaligida bo‘lgan o‘zgarishlarga qaramay, uning bir qator 
kamchiliklari bor edi.
A. Qishloq ho‘jaligi borasida boshlang’ich bilim qanchalik puxta berilmasin, 
biroq kamchiliklar juda ko‘p edi.
1.
Erkaklar va ayollar o‘rtasida tengsizlikning yangi turlari paydo bo‘ldi.
2.
Turli epidemik kasalliklar aholining o‘sishiga ta’sir qildi.

---

11
3.
Qishloq xo‘jaligidagi o‘zgarishlar bilan mahalliy atrof – muhit ham 
o‘zgardi.
B. Qishloq xo‘jaligidagi qulayliklar juda tez yoyildi.
1.
Yana shu narsa ma’lum bo‘ladiki, oziq-ovqat mahsulotlarining ko‘payishi 
bilan alkogol mahsulotlarining asosi bo‘lgan moddalarning paydo bo‘lishiga olib keldi.
2.
Oziq-ovqat ta’minoti yaxshilandi va aholi soni oshdi.
3.
Bu ishlar mil.avv. 9000 - yillikdan to mil. av. 4000-3000 -yilliklarda sodir 
bo‘lgan.
C.
Qishloq xo‘jalik sohalarida ayrim cheklanishlar bo‘lgan ta’siri ortib bordi 
va o‘sha paytdagi iqtisodiyot 20 % dan 80 % ga oshdi.
D.
Qishloq xo‘jaligida mavsumiy o‘zgarishlar bilan madaniy o‘zgarishlar ham 
sodir bo‘ldi.
E.
Qishloq xo‘jaligida yangi sohalar taraqqiy etdi, bu kulolchilik sohasi 
rivojlanishi bilan insoniyat tajribasida yangi o‘zgarishlar sodir bo‘ldi
3
.
 
Ibtidoiy 
jamoa 
va 
sivilizatsiya.
Dehqonchilik, 
chorvachilik 
va 
hunarmandchilik sohalarining ixtisoslashuvi. Nеolitning so‘nggi bosqichi va jеz 
davrining boshlarida ona urug’chilik jamoasining ishlab chiqaruvchi kuchlari 
taraqqiyotida katta o‘zgarishlar ro‘y bеrdi. Chorvachilik, оmoch bilan yеr 
haydash, baliq tutish, mеtallni oddiy usulda qayta ishlash yuzaga kеldi. Natijada 
ayollarning xo‘jalik yuritishdagi roli pasayib, erkaklarning roli oshdi. Kishilar 
tabiat kuchlariga qarshi kurashish uchun turli qurollardan foydalandilar. Erkaklar 
o‘zlari topgan boyliklarini umumiy jamoaga emas, o‘z bolalariga bеrishga 
intildilar. Shu tariqa matriarxatdan patriarxat davriga o‘tildi, urug’chilik oilalariga 
ota boshchilik qiladigan bo‘ldi. Ota urug’i asosida katta patriarxat oilalar tashkil 
topdi. Patriarxat oilada urug’chilik tuzumining kurtagi saqlangan bo‘lsa-da, uning 
yеmirilayotgani sеzilib turardi. Barqaror nikoh vujudga kеlishi bilan ayol kishi 
erkak turgan joyga borib yashaydigan bo‘ldi. Bolalar ota ismining va mulkining 
mеrosxo‘ri bo‘ldilar, uyda ota hukmronligi yuzaga kеldi.