Ro’yxatga olindi: №2021 yil “ ”

3. Taraqqiyparvar milliy myental xususiyatlar
Ko‘pgina faylasuflar va sotsiolog va psixologlar bugungi kunda axborot asosida rivojlanuvchi jamiyatning yetakchi harakatlantiruvchi kuchi, o‘ziga xos intyellyekt egalari-kibyerkratiyaning shakllanayotganini e’tirof etmoqda. Muhandislarning ta’kidlashicha, bunday tuzilma faoliyati kommunikatsiya tizimi, elyektron aloqalar asosida vujudga kyeladigan axborot maydoni, ma’lumotlar zaxirasida saqlanadigan xotira yangi g‘oyalarni ilgari suradigan aql-zakovat sohiblari, kompyutyer tyexnikasini mukammal egallagan odamlar «intyelyektual bozor» ma’lumot va g‘oyalar almashuvi orqali kyechib, bular intyelyektual muloqotning madaniyat, ishlab chiqarish hamda ijtimoiy hayotdagi uzluksiz faoliyatini ta’minlaydi. Ayrim olimlar esa axborot va elyektron tyexnika vositalari amaldorlarning ko‘pgina vazifalarini o‘z zimmasiga olayotgani, ma’muriy tizimi taziyqni jilovlash inson va jamiyat hayotini yanada erkinlashtirishning muhim omili bo‘ladi dyeb hisoblanmoqda. Ma’lumki, sanoat korxonalarida yangi tyexnologiyalarning joriy etilishi hamda avtomatlashtirish jarayonining kuchayishi ish joylarining kyeskin qisqarishiga olib kyeladi. Chunki bitta robot kamida to‘rt ishchining vazifasini uddalaydi. Faqat dunyodagi birgina davlat-robotlashtirish sur’ati va sanoatda qo‘llanadigan elyektron qurilmalar soni bo‘yicha jahonda yetakchi o‘rinni egallab kyelayotgan Yaponiyada mashhur firmalarining o‘ziga xosligi hamda ijtimoiy totuvlik an’analari tufayli, shuningdyek yuzaga kyelgan muammo bahamjihatlik bilan hal etilayotgani bois ishsizlik kyeskin tus olib kyetmasligiga erishilmoqda. AQSh va Ovrupaning taraqqiy etgan mamlakatlarida esa vaziyat boshqacha. Ishsizlikning salbiy oqibatlaridan xavfsiragan ma’murlar bunda yangi tyexnologiyalarni joriy etish sur’atlarini sun’iy ravishda syekinlashtirishga majbur bo‘lmoqda. Shunga qaramay bunday davlatda ish joylarining qisqarib borayotganini kuzatish mumkin.
Xulosa qilib aytganda globallashuv jarayoni shaxsga o‘zaro axborot almashuv, aloqalarni mustahkamlash, ishlab chiqarish sur’atini kyengaytirish imkoniyatlarini byerish bilan birga yillar, asrlar davomida yetilib kyelgan muammolarni ham yuzaga chiqara.
Tayanch tushuchalar:
Globallashuv, integratsiya, aksilgloballashuv, mintaqalashuv, anaviy jamiyat, idustrial va postidustrial jamiyat, global davr tyexnologiyalari, tyeokratiya, zamonaviy axborot tyexnologiyalari, intyellyektual mulk, zamonaviy shaxs.
Takrorlash uchun savollar:
1. Globalizatsiya dyeganda nimani tushunasiz?
2. Dunyo xalqlari intyegratsiyasi namani anglatadi?
3. Taraqqiyparvar myental xususiyatlarga misol kyeltiring?
4. Sotsial o‘zgarishlarning davriy ko‘rinishlarini izohlang?
Adabiyotlar:
1. Karimov. I. A. Barkamol avlod orzusi.- T.: Sharq 1999 y. -245 b.
2. Karimov. I. A. Jamiyatimiz mafkurasi xalqni-xalq, millatni-
millat qilishga xizmat qilsin. Tafakkur 2-son, 1998 y.
3. Byekmurodov M., Byegmatov A. Milliy Mentalitet va rahbar
ma’naviyati. -T.: Elsano. 2003 y.