Rivojlantirish institu ti


  Yer yuzasini o ‘zgartiruvchi asosiy kuchlar


bet80/253
Sana16.07.2021
Hajmi
#120939
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   253
Bog'liq
2 5404569494171419775

4. 
Yer yuzasini o ‘zgartiruvchi asosiy kuchlar. Y er yuzasi  relyefi­
ning  shakllanishida  unga  ichki  va  tashqi  din am ik   jara y o n la rn in g  
aham iyati  katta. Y erning ichki energiyasi ta ’sirida vujudga keladigan 
tektonik harakatlar bilan bog‘liq b o ‘lgan tog‘  hosil b o ‘lishi, vulkanlam i 
otilishi, zilzilalami sodir b o ‘lishi  kabilar 
Yerning ichki dinamik jarayoni 
yoki ichki kuchlar,  yoki  endogen  kuchlar deya  yuritiladi.  A ksincha, 
relyefning shakllanishiga ta ’sir etuvchi  — atm osfera, gidrosfera va shu 
kabi om illarni bir nom  bilan Y erning tashqi dinam ik jarayonlari yoki 
tashqi kuchlar,  yoki ekzogen  kuchlar deb yuritiladi  (24-  rasm ).
Y er yuzasi relyefini shakllantiruvchi bu  ikki (endogen va ekzogen) 
kuch  bir-biriga  q aram a-qarshi  b o ‘lsa-da,  lekin  u lar  doim o  aloqada 
bo‘ladi. Chunki Y em ing endogen kuch ta’sirida gorizontal holda yotgan 
jin slar  burm alanib,  tog6  tizim larini,  botiqlarni,  yer  yoriqlarini  hosil 
qilsa, aksincha, ekzogen kuchlar ta ’sirida o ‘sha tog6 tizimlari yemiriladi, 
yassilanadi,  tekislanadi, 
nuragan  jinslar  esa  botiqlarga  olib  kelib 
yotqiziladi. Oqibatda baland tog‘lar o 6m ida yassi tog6lar, botiqlar o 6m ida 
tekisliklar  vujudga  keladi.  A gar  Y erning  ichki  d in am ik   jaray o n i 
bo6lmaganda edi, u taqdirda tashqi kuchlar ta ’sirida Yer yuzasi yemirilib 
(nurab), oqibatda sayyoram iz yuzasi yassilanib qolgan b o 6lar edi.
86


Tektonik jarayonlar
f l
y .
с
3
-Q
Q
60

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish