Rivojlantirish institu ti

Kompensatsion oqim  — okean  suvlarini sham ol b ir to m o n g a su­
rib ketgan va kam aygan jo y n i to ld iris h   u ch u n  boshqa qism idan  oqib 
kelgan sovuq oqim i.
Kondensatsiya  (lo tin c h a  
kondensasio — zichlashm oq,  q uyuq- 
lashm oq  degan  m a ’n o n i  anglatad i)  —  m o d d alarn in g   gaz  h o latid a n  
suyuq yoki  q attiq   holatga aylanish jaray o n i.  M o d d alarn in g   k o n d e n - 
satsiyalanishi  m a ’lum   h aro ratdagina sodir b o la d i.
Promille —  b iro r  narsaning  m ingdan  b ir  b o la g in i  yoki  b ir  kg 
suvda  nech a gram m  tuz borligini bildiradi.
Sunami — suv  osti  zilzilasi  natijasida  vujudga  keladigan  to iq in lar. 
Ularning balandligi 20 — 30 m , uzunligi  10 km, tezligi soatiga 800 km ga 
boradi ham da juda katta falokatlar keltiradi. Sunami ko‘proq Tinch okean 
qirg‘oqlariga yaqin b o ig a n  yerlarda (seysmik hududlarda) sodir b o lad i.
1.  v °   i i a n m a u a g i  m a ’l u m o t l a r d a n   f o y d a l a n ib ,  g id r o s f e r a d a   s u v ­
n in g   t a q s i m l a n i s h   d ia g r a m m a s in i  c h i z i b ,  n is b a ti n i   f o iz   ( % )  
h is o b id a   k o ‘rs a tin g .
2.  Y o z u v s iz   x a r ita g a   o k e a n la r ,  d e n g iz la r ,  e n g   m u h i m   q o l t i q l a r ,  
k o 'r f a z la r ,  b o ‘g ‘o z la r ,  o r o l  v a  y a r i m o r o l la r   n o m i n i  y o z ib ,  a s o ­
siy   d e n g iz   o q im la r in i  (issiq   o q im   —  q iz ilr a n g d a ,  s o v u q   o q i m   — 
k o 'k r a n g d a )   y o ‘n a lis h i  b o 'y ic h a   c h iz in g .
Amaliy m ashg‘ulot
140

---

3.  0 ‘zingiz  yashab  turgan  viloyatdan  oqib  o ‘tuvchi  daryoga  quyidagi 
reja  aso sid a  t a ’r if   berin g :  n o m i,  d ary o   tiz im i,  vodiysi,  o ‘z an i, 
qayiri, boshlanisli jo y i, quyilish  yeri,  havzasi, suv ayirg‘ichi,  qiyaligi, 
t o ‘y inish  tu ri  (q a n d a y   m a n b ala rd a n   suv  o linishi)  va  rejim i.
4.  Q o ‘lla n m a d a g i  ja d v a l  m a ’lu m o tid a n   fo y d ala n ib ,  d u n y o d ag i  eng 
k a tta   d a ry o la m in g   sersuvlik  d iag ram m asin i  chizing.  B unda  dia- 
g ra m m a n in g   v ertik al  o ‘qiga  d a ry o la r  n o m in i,  g o riz o n ta l  o ‘qiga 
sersuvligini  m 3  sek  h iso b id a   k o ‘rsating.
5.  Q o ‘lla n m a d a g i  ja d v a l  m a ’lu m o tid a n   fo y d a la n ib ,  y ozuvsiz  x a ­
rita g a  d u n y o d a g i  k a tta   k o 'lla r  n o m in i  yozib,  u la rn in g   vujudga 
k elishi  jih a tid a n   tu rla rg a   ajrating.