Rivojlantirish institu ti

to‘g‘ri radiatsiya deyiladi.  Quyoshning  Yer yuzasiga kelayotgan to ‘g ‘ri 
va tarqoq  radiatsiyasi ning yig‘indisi yalpi  radiatsiya deb yuritiladi.
Yalpi radiatsiyaning ham m asi  ham  sayyoram iz yuzasidagi jism lar 
tom onidan yutilavermaydi,  balki bir qismi qaytadi.  Qaytib ketayotgan 
energiyaning  shu  joyga  tushgan  energiyaga  nisbati  albedo  deyiladi. 
Albedoning katta-kichikligi jism larning rangiga bogMiq.  A garjism   rangi 
oq  b o ‘lsa  (qor,  m uz),  albedo  m iqdori  85 — 90% ,  aksincha,  qorarang 
boMsa,  albedo  m iqdori  4 —  14%  ga  teng boNadi.  Shu  sababli  doim iy
144
b

---

qor va m uzlar bilan qoplangan Arktika va Antarktidada Quyosh nurining 
qaytishi  (albedo)  k atta,  b inobarin,  issiqlik  kam   (1  kv.  sm  yuzaga  60 
kkal)  tushadi,  aksincha  tropik  m intaqasiga  (q o r deyarli  tushm aydi) 
200 — 220 kkal issiqlik tushadi.
Y er yuzasi  b ir davrning o ‘zida  Q uyoshdan  kelayotgan  issiqlikni 
qabul qiladi va uni turli yoMlar bilan yana sarflaydi.  B ujarayon radiat­