Rivojlantirish institu ti

ekologik,  demografik,  oziq-ovqat,  tinchlik  va  qurolsizlanish,  rivoj- 
lanayotgan mamlakatlarning qoloqligini  tugatish,  energetik va xom - 
ashyo,  dunyo  okeanidan  foydalanish,  kosmosni  tinchlik  maqsadiga 
xizmat qildirish.
14  — U m u m i y   ta b iiy   g eo g rafiy a 
209

---

Ekologik  muammo.  XX asrn in g  6 0 - yillaridan  boshlab ekologik 
m uam m o keskin tus oldi.  O ldinlari „tabiatni  zabt e tish “  shiori ostida 
insoniyat  x o ‘ja lik   yuritib,  tabiiy  m u h itn i  q ashshoqlashtirdi,  q attiq , 
suyuq  va  gazsim on  c h iq in d ila r b ilan,  ayniqsa,  radioaktiv  va  yuqori 
toksin  m o d d ala r bilan  tabiat zaharlandi.  N atijada ayrim   h u d u d lard a  
keskin ekologik vaziyatlar paydo b o ‘ldi.  Endilikda insoniyat o ‘z faoliyati 
jarayonida „tabiat bilan  m urosaga kelish va d o ‘stlashish“ shioriga am al 
qilishga m ajbur b o ‘ldi.  N egaki  um um iy uyim iz — Y er y a g o n a .1
Ekologik m uam m oni yechishning yagona yo‘li — kishilarning turli 
xil xo‘jalik faoliyati jarayonida ekologik tizim ning m e’yoriy rivojlanishi­
ni ta ’m inlash, butun insoniyat va alohida olingan insonlam ing sog‘lig‘i 
m anfaatini hisobga olib tabiiy m uhitni asrash va qayta tiklashdir.
Ekologik  tanazzulga  uch rag an   yerlarga  m isol:  C h e rn o b il  AES 
halokati  (1986-  y.,  17  m ln aholisi b o ‘lgan,  11  ta viloyat zarar ko ‘rdi) 
tufayli  faqat  R ossiyaning  60  m ing  kv.  km   m aydoni  s e z iy -132  bilan 
zaharlandi,  O rol  m u am m o si,  K ursk suv osti  ato m   kem asining h a lo ­
kati va boshqalar.