Ривожланган хорижий давлатларда таълим тизими

1-Mavzu: Didaktika ta’lim nazariyasi sifatidagi taraqqiyoti.

Reja:

• Didaktikaning fan sifatida shakllanishi
• Umumiy didaktikaning rivojlanishi
• Kasb ta’limi didaktikasi fani va predmeti,uning asosiy tushunchalari.

Didaktika grekcha so’z bo’lib ”didasko” – o’qitish, ’’didaskol” – o’rgatuvchi (o’qituvchi)so’zlaridan shakllangan. «Didaktika»ning so’zma so’z tarjimasi - ta’lim nazariyasini anglatadi. Ta’lim nazariyasi ta’lim jarayoni tushunchasi va mohiyati, ta’lim prinsiplari, metodlari hamda tashkiliy ish shakllarni o’z ichiga oladi.

• Didaktika grekcha so’z bo’lib ”didasko” – o’qitish, ’’didaskol” – o’rgatuvchi (o’qituvchi)so’zlaridan shakllangan. «Didaktika»ning so’zma so’z tarjimasi - ta’lim nazariyasini anglatadi. Ta’lim nazariyasi ta’lim jarayoni tushunchasi va mohiyati, ta’lim prinsiplari, metodlari hamda tashkiliy ish shakllarni o’z ichiga oladi.

Didaktika o’z oldiga o’qitishning o’quvchilarni xar tomonlama kamol toptirish maqsadlariga javob beruvchi umumiy konuniyatlarni bilib olish vazifasini qo’yadi. Ta’limning asosiy vazifasi yosh avlodda ilmiy bilimlar, amaliy ko’nikmalar, aloqalar tizimini shakllantirishdan, uning barkamol shaxsini rivojlantirishdan iborat.

• Didaktika o’z oldiga o’qitishning o’quvchilarni xar tomonlama kamol toptirish maqsadlariga javob beruvchi umumiy konuniyatlarni bilib olish vazifasini qo’yadi. Ta’limning asosiy vazifasi yosh avlodda ilmiy bilimlar, amaliy ko’nikmalar, aloqalar tizimini shakllantirishdan, uning barkamol shaxsini rivojlantirishdan iborat.

Didaktika pedagogik fanlar majmuasi K. Soskitskiy, u insonning intellektual qobiliyalarini qayta shakllantirish nazariyasi bo’lib hisoblanadi.

Didaktika pedagogik fanlar majmuasi K. Soskitskiy, u insonning intellektual qobiliyalarini qayta shakllantirish nazariyasi bo’lib hisoblanadi.

Shuni ta’kidlash lozimki, didaktia yevropaning ko’pchilik mamlakatlarida, jumladan Rossiyada ham mustaqil fan sifatida tan olingan va o’hshatish va o’qitish nazariyasi sifatida keng rivojlangan. Buning natijasida umumiy didaktikadan uning shaxobchalari - hususiy aniq didaktikalar ya’ni muayyan fan (mutaxassislik) didaktikasi fanlari ajralib chiqib, ular ham mustaqil ravishda rivojlanmoqda.

• Shuni ta’kidlash lozimki, didaktia yevropaning ko’pchilik mamlakatlarida, jumladan Rossiyada ham mustaqil fan sifatida tan olingan va o’hshatish va o’qitish nazariyasi sifatida keng rivojlangan. Buning natijasida umumiy didaktikadan uning shaxobchalari - hususiy aniq didaktikalar ya’ni muayyan fan (mutaxassislik) didaktikasi fanlari ajralib chiqib, ular ham mustaqil ravishda rivojlanmoqda.

Kasb xunar ta’limi didaktikasining vazifalari quyidagilardan iborat:

• O’quv yurtlarida pedagogik faoliyat ko’rsatish uchun ilmiy - pedagogik saloxiyat yaratish;
• O’quv yurtida sodir bo’ladigan turli tuman vaziyatlarni xal qilishga oid to’g’ri pedagogik yo’nalish berish;
• talabalar shaxsida pedagogik yo’nalganlikni tarbiyalash;
• o’z-o’zini kasbiy tayyorlash va uzluksiz kasbiy ta’lim, kasbiy maxoratni oshirish uchun asos yaratish.

Kasb hunar ta’limi didaktikasi insonning yoshi, ma’lumoti, mehnat faoliyat ob’ekti va xarakteridan qat’iy nazar, uning barcha kasb hunar tayyorgarlik tizimiga ta’sir etuvchi nazariy va amamliy yo’nalishga ega bo’lgan ilmiy bilimlar soxasini qamrab oladi.

• Kasb hunar ta’limi didaktikasi insonning yoshi, ma’lumoti, mehnat faoliyat ob’ekti va xarakteridan qat’iy nazar, uning barcha kasb hunar tayyorgarlik tizimiga ta’sir etuvchi nazariy va amamliy yo’nalishga ega bo’lgan ilmiy bilimlar soxasini qamrab oladi.

Kasb ta’limi didaktikasining fan va o’quv predmeti sifatida mavjud bo’lishi quyidagilarga asoslanadi.

• Uning ob’ekti za predmetining aniq ta’rifda bo’lishi. Kasb hunar ta’limi didaktikasining ob’ekti isonnning tor doiradagi kasb hunar faoliyati emas, balki yaxlit kasb hunar tayyorgarlik tizimidan iborat.

Kasb hunar ta’limi didaktikasi o’quv predmeti sifatida asosiy tushunchalarga ham ega.

• Kasb-hunar ta’limi
• Kasb-hunar tayyorgarlik
• Mutahasislik
• Kasb- hunar malakasi
• Kasb-hunar muhandislgi
• Texnik tafakkur
• Trenajer
• Mashq
• Yozma yo’llanma

“Didaktika tushunchasiga” “Sinkveyn” tuzing

“Didaktika tushunchasiga” “Sinkveyn” tuzing

1-satr; 1 ta ot. Didaktika

2-satr; 2 ta sifat. Ta’limiy, tarbiyaviy

3-satr; 3 ta fe’l. O’qitadi, o’rgatadi, yo’naltiradi

4-satr; 4 ta so’zdan iborat jumla- ta’lim jarayoni, prinsiplari, metodlarini anglatadi

5-satr; sinonim. Ta’lim nazariyasi

Nazorat uchun savollar:

• Didaktika nima?
• Didaktikaning ta’limda tutgan o‘rni
• Didaktikaning fan sifatida nechinchi asrlarda shakllana boshlandi?
• Umumiy didaktikaning rivojlanishi
• Kasb ta’limi didaktikasi fani va predmeti haqida ma’lumot bering?
• Didaktikaning asosiy tushunchalarini ayting.